Grammaatica

Dat vraag ik u af. Als je te horen krijgt dat het bij de Dienst Toeslagen nog steeds regelmatig mis gaat, of je dan ook last krijgt van idiosyncrasie? Vast niet.

Of ben je ook zo overgevoelig voor taal en vraag je jezelf meteen af of er van alles mis gaat omdat de regels bij de Dienst niet kloppen of dat ze met ‘regelmatig’ bedoelen dat de regels wel kloppen, maar dat ze vaak verkeerd worden toegepast. Door de context begrijp je wel wat er wordt bedoeld, maar in gedachten ben je al op weg naar een mateloos robbertje stoeien met taal en down the rabbit hole.

Best raar. Komt door het woordje ‘maat’, als toevoeging op ‘regel’. Eigenlijk best gek, op het idiosyncrate af, want matig wil juist zeggen dat het niet zo vaak is, niet zo veel voorkomt, best wel meevalt. Maar door het achtervoegsel ‘matig’ betekent het juist weer vaak, veel voorkomend, valt het zeker niet mee. Matig als achtervoegsel is dan in die betekenis, zoals bij cijfermatig, getalsmatig, gebruiksmatig, niets anders dan qua. Of kwa, zoals op veel sosjale media wordt gespeld. Gehoormatig hetzelfde, dus fonetisch juist. Grammaticaal niet. Spellingmatig? Inderdaad: spelling matig.

Regelmaat

Met maat als achtervoegsel valt het nog wel mee. Een schuifmaat, rolmaat, autotomaat, kroegmaat etc. Vrij duidelijk allemaal. Maar wat is dan regelmaat? Is het de orde, een vast ritme en een geregeld volgen van vaste regeltjes? Of is een regelmaat een gabber die wat voor je hosselt? Die iets voor je doet of aan je geeft. Maatgevend dus, hij geeft iets aan je. En wat dan? Of geef je niets aan je maat, maar geef je je maat aan. Dat je 1,80 meter lang bent ofzo, om maar eens een maat aan te geven, maar je kan hem ook aangeven. En als je je maat aangeeft ben je dan een matennaaier?

Lastig die woordjes die als zelfstandig naamwoord reteduidelijk zijn, maar als achtervoegsel veel verwarring opleveren. Want wat nou als je zou lezen dat het bij de afhandeling van de aardbevingsschade nog steeds regelmatig regelmatig fout gaat? Dan is het dus matig geregeld…