Onlone

Oscar van Schijndel 2 okt 2023

Er zijn van die woorden die je liever niet wilt horen. Zeker niet als ze buiten de bedoelde context worden gebruikt. Ik heb er al heel wat mogen horen. Ook direct aan mij gericht. Een ziekte waar ik al vier familieleden aan verloren heb, bijvoorbeeld. Ik had een leraar basisschool die allerlei koddige scheldwoorden gebruikte. Tante Theepot, bal gehakt, kolenkachel.

Toch zijn dit niet de woorden waardoor ik mij genoodzaakt voel om in de pen te klimmen. Alhoewel, dat laatste woord wel een beetje. Iemand had het over een kolenbrander. Dat woord kende ik tot voor kort alleen als achternaam van een winnaar van de Soundmixshow van Henny Huisman. Nu wordt het kennelijk gebruikt in een racistische context. Tja, dat komt er dus van als je nauwelijks actief bent op sociale netwerken.

Die iemand. Het brandde. Geen kolen. De achternaam gecensureerd tot één letter. Alleen maar verliezers. Een schouwspel voorzien van een wirwar aan geluiden. En daarna stilte. Verbijstering. En dat ene rotwoord weer in de krant. Asperger.

Ander ritme

Ik heb zelf ook deze diagnose. Als ik echter over mijn… ‘eigenschap’ praat, heb ik het liever over ‘licht autistisch’. Ik ben op zijn tijd in gedachten verzonken. De danser die niet uit de maat danst, maar een ander ritme hoort. En op zijn tijd daar even aan herinnerd moet worden. Ik prijs mijzelf gelukkig dat we in een tijd leven waarin veel over autisme bekend is. En vooral dat ik een omgeving om me heen heb die mij begrijpt.

Ik probeer mij voor te stellen hoe het is om met autisme te leven als je dat allemaal niet hebt. Bijvoorbeeld omdat er nog geen kennis is over autisme. Daar schrijf ik sinds 2017 een boek over. Een trilogie zelfs. Hoe het is als je zelf als kind je continu verkeerd begrepen voelt, terwijl je niet kunt uitleggen wat er aan de hand is. Daar schrijf ik een ander boek over. En wat er kan gebeuren als die veilige omgeving wegvalt. Daar schrijf ik nu deze column over.

‘Verwarde personen’

Sinds het begin van deze eeuw is het aantal incidenten met ‘verwarde personen’ steeds sneller aan het stijgen. Tegelijkertijd wordt op zorg steeds meer bezuinigd, en zie ik de mensen steeds minder naar elkaar omkijken. Ik zie een wereld waarin mensen liever een glasplaatje aanraken dan een medemens. Ik zie een wereld waarin steeds meer mensen zich vereenzaamd voelen, en voor wie sociale contacten alleen nog maar online bestaan. Zo verbonden, en toch zo alleen. Zo ‘onlone’.

Daarom zou ik willen zeggen: doorbreek die stilte. Ga een gesprek aan. Laat die antenne werken. Zo bezien is 4chan vooral een kweekvijver van eenzame wolven. Op zulke momenten is het al laat, maar wellicht nog niet te laat. Dat is het wel als zo iemand besluit te zwijgen en tot daden overgaat. Immers: hoe eenzamer de wolf, hoe scherper zijn tanden.

Het beste van Metro in je inbox 🌐

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang tot drie keer per week een selectie van onze mooiste verhalen.