Kinderfeestjes met havermelk

Frisdrankschappen waar naast cola ook onbetaalbare havermelk staat? Als het aan staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS) ligt, is dit het toekomstbeeld vanaf 1 januari 2024. Met de aangekondigde belastingverhoging van 196 procent, plaatst de staatssecretaris plantaardige melk namelijk opnieuw in dezelfde hoek als frisdrank.

Dat terwijl de verlaging van btw op groente en fruit wat betreft het kabinet geen optie is. Partij voor de Dieren dient daarom deze week twee wijzigingsvoorstellen in: één om in de belastingverhoging op limonade een uitzondering op te nemen voor plantaardige melk, en één voor een verlaging op de btw van groente en fruit.

Kinderlijk eenvoudig

Nou ben ik nooit op een kinderfeestje van staatssecretaris Van Ooijen geweest, maar voor zijn kinderen mag ik hopen dat hij thuis wel een onderscheid maakt tussen cola en havermelk. De vergelijking met frisdrank is namelijk belachelijk. Het eerste kinderfeestje waar kinderen schreeuwend uit de ballenbak in Ballorig kruipen om al hijgend glazen havermelk weg te drinken, moet ik nog zien. Zelfs kinderen weten het verschil tussen frisdrank en havermelk en zullen eerder uitgedroogd naar de cola grijpen als ultieme suikerrijke dorstlesser om vervolgens vrolijk verder te stuiteren. Niet raar ook: zet de voedingswaarde van cola en havermelk naast elkaar en je ziet twee compleet verschillende dranken. Met het argument van de staatssecretaris dat een uitzondering op plantaardige melk in de belastingverhoging niet kan, beargumenteert de staatssecretaris zichzelf in een spagaat: voor koemelk bestaat er namelijk sinds halverwege de vorige eeuw al zo’n uitzondering.

Chocolademelk als eerste levensbehoefte

In de onderbouwing van de belastingverhoging gaat het verder voornamelijk over gezondheid, begrijpelijk bij echte frisdranken zoals cola. Maar de staatssecretaris gaat daar zeer selectief mee om, ten nadele van plantaardige alternatieven. Zo worden dierlijke zuiveldranken als chocolademelk aangemerkt als eerste levensbehoefte en blijven daardoor buiten schot. Huh? Chocolademelk als eerste levensbehoefte?

Ongezonde chocolademelk, rijk aan suiker en verzadigd vet, blijft dus goedkoop, en water met wat haver krijgt het label frisdrank en wordt duurder. Belangrijke voorwaarde is dan wel dat de chocolademelk van koemelk is gemaakt, want plantaardige chocolademelk? Daar moet de staatssecretaris niet aan denken. Het argument dat de gezondheidseffecten van plantaardige zuivel-alternatieven nog onvoldoende zijn onderzocht is al even vreemd: havermelk is immers niet veel meer dan water, haver en wat toegevoegde vitaminen en mineralen.

Melkpakjes vol dierenleed

Ook ‘normale’ koemelk krijgt een vrijstelling van de belastingverhoging, terwijl het kabinet in de nationale eiwitstrategie wel degelijk het belang benadrukt van de overstap naar plantaardige alternatieven en de consumptie daarvan wil promoten. Hierdoor gaat het kabinet straks niet alleen recht tegen diens eigen beleid in, ook lapt het alle adviezen van experts aan hun laars. De boodschap van wetenschappelijke instanties is namelijk helder: verhoog de belasting op dierlijke producten en stimuleer een plantaardig(er) eetpatroon. Niet alleen voor het klimaat is de verhoging van belasting op plantaardige melk slecht nieuws overigens: gigantische biodiversiteitsverliezen (85 procent van flora en fauna uitgestorven sinds begin vorige eeuw!) en de stikstofcrisis zijn maar enkele voorbeelden van crises die een sterk verband hebben met onze dierlijke melkconsumptie.

Terwijl Nederland stil komt te liggen door deze crisissen, stimuleren we tegelijkertijd de industrie die het veroorzaakt. Een industrie die 70 procent van de melkkalfjes binnen een jaar slacht en waarin melkkoeien onder erbarmelijke omstandigheden moeten verblijven. In totaal slachten wij in Nederland voor onze melk- en vleesverslaving 1,5 miljoen dieren per dag. Wereldwijd slachten wij zelfs in anderhalf jaar tijd evenveel dieren als er ooit mensen op aarde hebben geleefd. Dat dit allemaal compleet onnodig is zal de staatssecretaris waarschijnlijk niet vertellen op de kinderfeestjes in Ballorig. Mensen kunnen namelijk prima gezond oud worden op een plantaardig dieet.

Melk goed voor elk?

Daarbij is koemelk helemaal niet zo gezond als de staatssecretaris doet vermoeden. Koemelk bevat bijvoorbeeld meer suiker en ongezonde verzadigde vetten dan havermelk, en minder calcium dan boerenkool. Niet raar ook dat melk helemaal niet zo goed voor ons is: koemelk is namelijk niet bedoeld voor ons, maar voor het kalfje. Wij zijn de enige soort op aarde die er een gewoonte van heeft gemaakt de moedermelk van een andere soort te consumeren. Althans, mits je niet tot de 65 procent van de volwassen wereldbevolking behoort die lactose-intolerant is.

Staatssecretaris Van Ooijen: bij deze nodigen wij als PINK! u dan ook graag uit voor een gesprek in Ballorig! Onder het genot van een glas havermelk kunnen we een goed gesprek voeren over de zin en onzin van deze belastingverhoging. Wie weet hebben de aanwezige stuiterende cola kinderen er ook nog wat zinnigs over te zeggen.

Ronan van Langen (Bestuurslid Politiek PINK!)