Bezuinigen op zorg en onderwijs?

Sinds 2014 is de Wet passend onderwijs van kracht gegaan. Dit betekende dat er, in het kader van bezuinigen, zoveel mogelijk kinderen van speciaal onderwijs, naar gewoon onderwijs moesten.

Het gevolg hiervan heb ik als sociaal werker gemerkt. Vanaf 2018 heb ik in opdracht van een zorgondernemer drop-outs, of grof gezegd kinderen die van school zijn getrapt, van tussen 10 en 14 jaar persoonlijke begeleiding geboden. Kinderen met leerproblemen, waren zo nog verder van huis en vertrouwen in het weer naar school gaan verder beschadigd.

Gelukkig konden een aantal kinderen, vaak na minimaal een jaar begeleiding in stapjes weer richting school. Vaak wel met een leerachterstand. Bovendien liepen ze prijskaartjes van persoonlijke begeleiding regelmatig op tot bijna 70 euro per uur. De bezuiniging op speciaal onderwijs leverde een andere kostenpost op in de zorg. Voor mij misschien meer werkgelegenheid, maar verdrietig voor kansarme kinderen die er weer een nare schoolervaring plus vertraging bij hebben. Passend onderwijs lijkt me dus geen juiste term, eerder korte termijnoplossingen.

Werkfit

De laatste jaren staan ook bol van bezuinigen in de zorg. Er is arbeidsmatige dagbesteding waarbij mensen vanuit een depressie, burn-out, verslaving, etc. weer arbeidsritme op doen, structuur hebben en leren samenwerken. Dit met het doel weer werkfit worden en in het verlengde een baan vinden. Daarnaast is er de dagbesteding voor mensen die graag een leuke en nuttige daginvulling hebben, maar niet meer richting werk kunnen. Denk aan dementeerde en zwaar gehandicapte mensen.

Beide vormen van dagbesteding hebben een positieve invloed op deelnemers. Ze hebben een nuttige dag, werken aan doelen en zijn, of onderling of maatschappelijk, sociaal betrokken. Hierdoor is het mogelijk om verslaving en depressie te verdringen. Haal dit weg en je haalt meer problemen in huis.

Geen kans meer

Behalve dat mensen psychologisch ziek blijven of juist worden doordat ze geen dagbesteding meer zullen hebben, zal ook de werkloosheid niet meer effectief bestreden worden. Mensen krijgen geen kans meer om gaandeweg werkfit te worden.
Nu maak ik als sociaal werker mee dat cliënten die een indicatie hebben waarbij ze recht zouden moeten hebben op één op één begeleiding, juist hun begeleider met de rest van de groep moeten delen. Hierdoor krijgen veel cliënten niet de aandacht die je juist op papier nodig lijken te hebben.

Als ik op de dagbesteding cliënten begeleid voel ik mij echter ook vaak een soort conciërge, klusjesman en secretaresse voor de andere woningen of technische dienst. Kortom, van de tijd die ik heb gaat er ook nog eens een groot gedeelte naar niet cliëntgerichte zaken en dan komt daar ook nog eens het rapporteren en de overdrachten bij, waardoor cliënten geen aandacht kunnen krijgen op die momenten. En juist bepaalde cliënten lopen dan boos weg omdat ze gewoon niet zonder aandacht kunnen, waardoor ik in eerdere enthousiasme dus niet warm weet te houden.

Over loon maar niet beginnen

Ik merk zelf dat er in de zorg te weinig tijd is om je aandacht voor alle cliënten te verdelen. Maar het financiële plaatje zorgt er echter voor dat er ook geen extra collega´s kunnen worden ingezet. Over het loon wat begeleiders in de zorg krijgen zal ik maar niet beginnen. Ik ben echter bang dat net als bij de wet passend onderwijs, hierdoor cliënten vaak langer dan nodig in de hulpverlening blijven hangen.

Het lijkt mij het belangrijkst als er vooral effectiever word gewerkt in de zorg. Nu zijn er veel lange vergaderingen, overdrachten en extra niet zorg gerelateerde taken. Als ik op het werk een probleem heb met een computer, moet ik eerst een aantal keer zelf contact opnemen met het ICT, waarbij ik vervolgens ook nog een manager moet inschakelen en het dan soms nog een paar weken duurt voordat het dan word opgelost. Allemaal extra tijd die ik als hulpverlener, in een zorgorganisatie, verspil. Hierbij aansluitend lijkt mij het beter als er meer kleinschalige zorg wordt verleend. Er zijn bij het management net als bij de ICT vaak verschillende lagen en hier gaat veel geld en aandacht naartoe, terwijl deze lagen niets direct met cliënten doen. Verder is er vaak vanuit de overheid zoveel regels, dat je constant je moet verantwoorden met verslagen die je helaas op kantoor moet maken, waar je cliënt je dan even niet kan storen. De oplossing zit dus denk ik vooral in meer regie voor de zorgverlener en meer vertrouwen in de hulpverleners, waardoor het geld in de zorg efficiënter en effectiever wordt besteed.