Hulpverlenen

Mensen lijken op elkaar in hun gevoelens. We willen uniek zijn, denken dat we gevoelens of reacties hebben die raar of bijzonder zijn. Het frappante is dat we ons het best laten geruststellen door voorbeelden waaruit blijkt dat je niet de enige bent die zich zo voelt, dat je niet uniek bent, maar dat gevoelens universeel zijn.

Hulpverleners kunnen zich meestal goed verplaatsen in de gevoelens van anderen. Hetzelfde talent wat hen helpt om mensen goed te begrijpen, in hun waarde te laten, kan hen jaren later juist de das om doen. Je te veel inleven in anderen is voor niemand goed. Dan wordt het jezelf inleveren.

Een beetje meer afstand nemen kan geen kwaad. Sterker, je kunt mensen beter begeleiden door ‘iets meer achterover te leunen’.

Schrijnende situaties

Als je jaar in jaar uit intensief met mensen werkt, kunnen hun schrijnende situaties onder je huid gaan zitten. Dan kan er een moment komen dat je geen ‘verhaal’ meer kan horen. Met je wil en met je hoofd wel. Je kunt echter onpasselijk worden van emoties van anderen, het sterke appel wat er op je wordt gedaan.

Mensen die wanhopig of in paniek zijn, kunnen veel ruimte innemen. Dit kan alle energie uit je weg trekken. Met onpasselijk bedoel ik letterlijk misselijk. Niet omdat je geen zin meer hebt of geen zin meer ziet, maar omdat je het niet meer op kan brengen. Je bent je grenzen voorbij. Dit is wat ze burn-out noemen.

Om te voorkomen dat je je slachtoffer gaat voelen van de emoties van anderen, is het belangrijk om iets toe te voegen aan warmte en empathie. Grenzen stellen, duidelijk en consistent zijn, niet te veel meebewegen met al het verdriet, de boosheid en wanhoop.

Voldoende energie

Voor sommigen klinkt dit hard. Het tegendeel is waar. Hulpverleners die dit kunnen, blijven duidelijk en betrouwbaar in het contact met anderen en houden het langer vol. Ze houden voldoende energie over voor degene die om hulp vraagt.

Het mooie is dat ze oog hebben voor de verantwoordelijkheid van de ander. Iedereen heeft een eigen verantwoordelijkheid. Mensen begeleiden bij het oppakken van verantwoordelijkheid in het tempo wat bij hen aansluit, is het beste wat je iemand kunt bieden. Weinig mensen willen afhankelijk blijven van anderen.

Niet in de kou laten staan

Hulpverlenen is niet ‘pamperen’ zoals men nogal eens denkt. Het is niet ‘de regie overnemen’. Hulpverlenen is niet in de kou laten staan. Er zijn mensen die niet geleerd hebben of niet het vermogen hebben om verantwoordelijkheid te nemen. Alles overnemen van iemand is niet de oplossing.

Op het moment dat je je als begeleider slachtoffer gaat voelen neem je zelf niet voldoende verantwoordelijkheid. Verantwoordelijkheid om te beseffen dat je ruimte en energie nodig hebt en je hier zelf voor moet zorgen.

Het besef dat iedereen, dus jij ook, in omstandigheden kan komen dat je iemand nodig hebt die naar je luistert, met je meedenkt en misschien zelfs even de regie tijdelijk overneemt, houd je als hulpverlener nederig.
Je staat niet boven iemand. Je werkt samen.