De Spinazieacademie

Het Spinozalyceum in Amsterdam bestaat deze maand 125 jaar. Deze naam werd soms verbasterd tot Spinazielyceum. De huishoudschool werd minachtend de Spinazieacademie genoemd. Dit schooltype bestaat niet meer.

De huishoudschool was een meisjesschool. De meisjes leerden er basisvaardigheden, zoals koken, huishouden en voedingsleer. Het niveau was niet hoger dan aardappelen schillen, strijken, wassen en sokken stoppen. De klasse waar een meisje toebehoorde bepaalde haar vervolgopleiding. In arbeidersgezinnen ging een meisje naar de huishoudschool. Een meisje ging toch trouwen, of werd dienstmeisje. Ik snapte niet, dat een vriendinnetje naar de huishoudschool moest, terwijl zij een een goede leerling was. Kinderen uit de hogere klasse gingen na de lagere school naar de mms, havo of het lyceum. Capaciteiten of niet. Door het inzetten van bijlessen konden zij de eindstreep halen. Met een HBS-of gymnasiumdiploma op zak konden zij als ‘eeuwige student’ naar de universiteit.

Ik heb een verschrikkelijke tijd op een meisjeslyceum gehad. Het voelde als een nonnenklooster. Make-up, lange broeken en korte rokken waren verboden. Uit mijn ‘pukkel’ werd de Hitweek gehaald en vernietigd. Tijdens de grote pauze ging ik naar Lijn 3 onder het Vondelpark met eigentijdse muziek en de heerlijke geur van wiet. Ik werd verraden door de conciërge. Het leverde mij huisarrest op. De rectrix adviseerde mijn ouders een andere school. Ik paste niet in hun plaatje van voorbeeldige meisjes.

Eindelijk verlost van de dictatuur. Op naar het Spinozalyceum. Het was een moderne school voor Daltononderwijs. Omgaan met vrijheid bevorderde mijn zelfstandig-en zelfredzaamheid. In no time had ik het diploma van de HBS op zak.

Thuis moest ik mijn moeder altijd helpen met tafel dekken en afwassen. Het traditionele rollenpatroon. Ik werd steeds opstandiger. De ruzies met mijn vader waren niet van de lucht. Het was de tijd van Dolle Mina en Provo. Mijn moeder stond achter mij. Wat had zij graag buitenshuis gaan werken. Toen mijn moeder veel te jong stierf, zei mijn vader: ‘Ik ben er trots op, dat ik je moeder nooit heb hoeven laten werken.’ Hij wist niet beter.

Tegenwoordig werkt het gros van de ouders buiten de deur. Door kinderen een steentje bij te laten dragen in het huishouden leren ze meteen een stuk verantwoordelijkheid. Maar ook vaardigheden voor als ze later op zichzelf gaan wonen. In menig gezin levert de vaatwasser in- en uitruimen strijd op. Gelukkig bestaan er huishoudcoaches. Maar of die opstandige pubers kan motiveren tot actie ;)?