Behoud de bieb!

Ik las dat er plaatsen zijn waar de bibliotheek al wegbezuinigd is. De bieb was in mijn jeugd een plek van troost. Vol poorten naar andere werelden en naar kennis om later je partner mee af te troeven bij het kijken naar De Slimste Mens.

Toch kwam ik er na mijn jeugd pas weer decennia later, toen mijn dochter gratis lid mocht worden. Het lijkt dus lastig om volwassenen aan bibliotheken te binden. Waarschijnlijk omdat er geen wijn geschonken wordt.

Maar ook de huidige jeugd lijkt meer interesse te hebben in de smartphone. Wellicht door de misleidende benaming smartphone, terwijl je er in het algemeen vooral dommer van wordt. Vraag je een jongere naar de betekenis van het woord bieb, dan kan je zomaar het antwoord krijgen dat het de nieuwste bijnaam is van Justin Bieber. Tijd dus om de bibliotheek om te dopen tot smartplace.

Bieb stimuleert

Het behoud van bibliotheken is belangrijk. Niet alleen om iedereen toegang tot boeken te verschaffen, maar ook omdat je daar unieke organisatorische fenomenen vindt. Neem het reserveringssysteem: boeken reserveer je niet door er ’s ochtends vroeg een handdoek overheen te leggen (zo vertelde de zichtbaar geïrriteerde bibliothecaresse mij), maar door ze via de computer te claimen voor als ze worden teruggebracht. Hierdoor stimuleren bibliotheken aantoonbaar het lezen: je mag een boek drie weken houden en als je het dan nog niet uit hebt kan het zomaar gereserveerd zijn. Dus moet je lezen of je leven er vanaf hangt.

Helemaal uniek is het classificeringssysteem voor informatieve boeken. Die staan op alfabetische volgorde, maar dan wel op basis van een steekwoord dat de bibliotheek zelf bij het boek verzonnen heeft. Een boek over smartphoneverslaving kan dus zowel bij de S van Smartphone als bij de V van Verslaving staan. En een boek over het oplossen van cryptogrammen kan zowel bij de D van Digitale Valuta als bij de G van Gewicht staan.

De aanwezigheid van grootletterboeken voor moeilijk lezende mensen is ook zo’n wonderlijk fenomeen. Vooral omdat die in een kast staan waar met vrij kleine letters ‘Grootletterboeken’ op staat.

Legale winkeldiefstal

En het unieke gevoel dat je net legaal een winkeldiefstal hebt gepleegd als je zonder te betalen met een stapel boeken de bibliotheek uit loopt. Ze doen er zelf alles aan om deze ervaring mogelijk te maken, met detectiepoortjes bij de uitgang. En dat terwijl gestolen bibliotheekboeken een zeer lage verkoopwaarde hebben op de zwarte markt.

Laten we ten slotte de vrijwilligers waarop de bibliotheek draait niet onbenoemd laten. Of wellicht zijn het mensen met een taakstraf? Mijn bibliothecaresse lijkt verdacht veel op Glennis Grace…

Dit alles dreigt echter verloren te gaan, omdat veel bibliotheken het financieel zwaar hebben. Daarom de dringende oproep aan alle politieke partijen: Behoud de bieb! Want zonder al die boeken zouden mensen zomaar de tijd kunnen nemen om jullie verkiezingsprogramma’s daadwerkelijk te lezen. En dan vallen jullie allemaal door de mand.