Woordmoord

Mbo-studenten halen slechte cijfers voor het vak Nederlands. Dat komt niet omdat ze voorheen leerlingen werden genoemd en studenten uitsluitend leerlingen waren van een universiteit of hogeschool, die de hele dag niets doen en ’s avonds bier drinken. Ook niet omdat leerkrachten van een basisschool nu ineens leraar worden genoemd in plaats van onderwijzer.

Een basis moet je hebben en die begint nu eenmaal op de basisschool, waar de meester of de juffrouw je leert of je ‘dt’ of slechts een ‘d’ moet schrijven. Daar is niets aan, niet in de zin van dat het je niet boeit, zoals men tegenwoordig placht te zeggen, maar in de zin van dat het niet moeilijk is om te leren. En daar kom je voor op school, om te leren.

‘Placht’, zoals ik schreef, is een ouderwets woord, zegt men. Er moet in spreektaal geschreven woorden, want dan begrijpen we elkaar. ‘Schrijven in Jip en Janneke taal’, dat nu weer net verkeerd wordt geschreven, want het is: jip- en janneketaal. Maar ja, als je dat niet hebt geleerd kun je spreken wat je wilt, maar nog niet goed schrijven. Begrijpelijke taal kan ook goed geschreven worden. En goed schrijven kun je leren waarbij taalgevoel ook een rol speelt.

Taalverarming leidt tot onbegrijpelijk schrijven! De kennis van de Nederlandse taal holt achteruit, zo hebben we kunnen lezen – voor wie dat nog kan – en horen.
Je kunt het taalpaard achter de wagen spannen door lijstjes met ‘ouderwetse’ en quasi-moeilijke woorden te verspreiden, maar dat zet geen zoden aan de dijk. Laag- en hoogopgeleid vervangen door praktisch en theoretisch opgeleid is slechts een woordkeuze. Net zoals onderwijzer of leraar. Goed taalonderwijs, daar begint het toch echt mee. Spelling, grammatica, zinsopbouw…

Door te lezen leer je ook veel, maar dat lukt nooit zonder basiskennis. Een informatieve brief moet duidelijk zijn, zonder overbodig lange zinnen. Een stuk proza met lange zinnen en wat duurdere woorden is voor de liefhebber. Ook dát is duidelijk.

Luister niet te veel naar spreektaal, maar leer woorden schrijven, anders weet je nooit wat de docent bedoelt als hij zegt dat hij gedoseerd gedoceerd heeft. Zorg voor woordkennis in plaats van woordmoord te plegen.