Kwetsbaarheid

„Jij laat zien hoe het voelt om in de zorg te werken”, zegt hij, „want ik had werkelijk geen idee tot ik jouw stukjes las.” Ik sta in de winkel van de dorpsslager, een slager die mijn columns leest.

Het blijft door mijn hoofd zingen, want daar heb ik werkelijk nog nooit bij stilgestaan. Het beeld dat er bij anderen mensen wellicht bestaat over iedereen die in de zorg werkt.

De zorg is hot. Alle aandacht die er is voor de toenemende onbetaalbaarheid, de marktwerking waar we in doorgeschoten zijn. Aandacht voor de administratieve last en het schrappen daarvan, en de krapte qua personeel.

Ik begrijp heus dat de betaalbaarheid van de gezondheidszorg zwaarwegend is.

Als ik aan de zorg denk dan zie ik de kwetsbaarheid van al die mensen die ineens voor korte of langere tijd afhankelijk worden van iemand anders. Aan het feit dat er wildvreemde mensen over de drempel stappen, je huis en je leven in. Soms elke dag, soms meerdere malen per dag. Op tijden waar je vaak totaal geen invloed op hebt. En soms is het nodig dat je dan voor die wildvreemde in je blootje staat. En dan hoop je vooral dat het een beetje een vriendelijk mens is die snapt hoe heftig dat is voor jou.

Want dat je ineens afhankelijk bent van een ander, en niet meer voor jezelf kan zorgen, dat heeft enorm veel impact op jou als mens. Vanzelfsprekend ben je blij en dankbaar dat je geholpen wordt, daar gaat het niet om. Maar het is ontzettend heftig dat mensen ineens aan je zitten, wildvreemde mensen.

Dat je je daaraan over moet geven.

Of misschien ben je incontinent geworden en schaam je je daar kapot voor. Ineens moet iemand dat voor je opruimen omdat je dat zelf niet meer kan.

Schrijnender, eenzamer

Dag na dag, wekenlang. Maanden wellicht, jaren. Afhankelijk zijn van anderen. Die je uit bed helpen en elke centimeter van je lijf kennen.

Dan is het fijn dat er voldoende tijd voor je verzorging genomen kan en mag worden.

Ik heb veel van die dagelijkse zorg verleend en zie het verschralen. Jaar na jaar wordt de situatie schrijnender, eenzamer, ellendiger.

Even later sta ik in de rij bij de supermarkt. Twee vrouwen voor mij in de rij hebben het over de huidige zorg. De één vertelt dat thuiszorgmedewerkers koffiedrinken bij haar oude buurvrouw. Ze begrijpt niet dat er in de media gesproken wordt over hoge werkdruk.

Haar oude buurvrouw heeft waarschijnlijk net in haar blootje gestaan voor die medewerker. En is na de zorgverlening blij om 10 minuten koffie te drinken met iemand. Om even wat te praten, zoals elk mens soms doet met een ander mens.

Een klein stukje waardigheid in een soms onwaardige situatie.

Deze thuiszorgmedewerker stopt al haar menselijkheid in die zorg. En probeert vooral niet op haar horloge te kijken, maar oprecht aandacht te schenken aan de eenzame oude dame.

Werken in of afhankelijk zijn van de zorg, veel mensen snappen niet hoe kwetsbaar en persoonlijk dat is. Ik zou wensen dat daar wat meer aandacht voor zou zijn.