Dankbaar mens

Niet zelden als ik de plaatselijke supermarkt uit loop staat er een dakloze voor de hoofdingang die mij vraagt om een kleinigheid. Ik ben al jaren geen fan meer van contant geld, maar als ik iets bij me heb dan geef ik graag wat. Het valt me echter op dat niet iedereen er zo over denkt.

„Nee, ga maar werken!”, is een opmerking die ik soms hoor van andere winkelbezoekers. Het staat iedereen uiteraard vrij om (n)iets te geven, maar hoe kort door de bocht kun je het krijgen met zo’n toewerping. Alsof het daklozenprobleem eenvoudigweg op die manier opgelost kan worden. Ik ga er altijd maar vanuit dat de meeste mensen geen carrière als dakloze gepland hadden in hun verleden. Doorgaans is er dan toch iets goed misgegaan. Het is één van hiaten in het neoliberale denken van deze tijd: succes is een keuze en als je in de goot belandt, dan is het je eigen schuld. Natuurlijk vergroten inzet en motivatie de kans op een prettig leven, maar het is geen garantie. Soms hebben mensen ook gewoon pech. Een echtscheiding, ontslag, ziekte, schulden of verslavingen. Niet iedereen krijgt zijn of haar leven dan weer op de rit, zeker niet als er meerdere zaken tegelijk spelen. Domweg zeggen ga maar werken is een enorme versimpeling van het probleem.

Rugzak met ellende

Ja maar, zullen sommigen zeggen, als ik ze iets geef dan wordt altijd gezegd dat het voor de eigen bijdrage van de nachtopvang is, terwijl de kans groot is dat ze er gewoon bier van gaan kopen! Nu bestaat die eigen bijdrage in veel gemeenten ook echt maar de kans dat er van uw kleingeld drank of drugs worden gekocht, is aanwezig ja. Ik vind dat niet zo vreemd. Als ik geen eigen woning zou hebben, geen dagbesteding, een onzeker toekomstperspectief en vaak een rugzak met ellende uit het verleden, dan is de kans ook groot dat ik verslaafd zou raken aan iets. En nee, je lost iemands verslaving niet op door geen geld meer te geven. De kans bestaat dat het geld dan op andere manieren verkregen gaat worden, bijvoorbeeld door diefstal. Alleen al om die reden heb ik er geen problemen om iets te geven. Ik heb liever dat men om een eurootje vraagt dan dat er tasjes gejat gaan worden.

Het valt me op dat daklozen die om geld vragen of een daklozenkrant verkopen, regelmatig weggestuurd worden door supermarktmanagers. Uiteraard moet er ingegrepen worden als er daadwerkelijke overlast ontstaat, maar ik heb toch vaak het vermoeden dat mensen worden weggestuurd omdat ‘zo’n zwerver’ niet past bij de uitstraling van de winkel. Een supermarkt moet toch vooral een positieve ervaring zijn zonder dat er buiten allerlei onfrisse types proberen om je geld afhandig te maken. Dat laatste doet de supermarkt overigens liever zelf. Ik begreep van een medewerker dat daklozen ook wel eens worden weggestuurd omdat men klachten had ontvangen van klanten of daar bang voor was. Tja, dat zal voor sommige klanten ook best een nare ervaring zijn. Kom je net op de parkeerplaats van de Appie uit je Tesla of Volvo SUV gerold, word je zomaar ineens geconfronteerd met de armoede en ellende van een ander. Je hele sociale bubbel voor de rest van de dag aan diggelen! Ik vind het juist altijd wel goed voor mijn eigen bewustwording als ik naar buiten loop en een dakloze zie staan. Het besef dat ik wél een dak boven mij hoofd heb, leuk werk, fijne mensen om me heen en geen geldzorgen. Ik ben een dankbaar mens.