Klimaatlui

Geen wens zo groot, of de techniek maakt het mogelijk. Auto’s hebben onze reikwijdte vergroot. Vliegtuigen hebben verre werelden toegankelijk gemaakt. Schepen en treinen vervoeren de zwaarste ladingen. Dankzij internet, email en mobiele telefoon hebben we vrienden en collegae over de hele wereld. En dankzij de medische wetenschap kunnen we steeds langer en gezonder leven. Die gedachte heeft er mede voor gezorgd dat ik een ‘knappe kop’ wilde worden. Preciezer: de knappe kop wiens stukje je nu leest.

Geen probleem zo groot, of de techniek lost het wel op. Dat is de volgende logische gedachte. We gaan onze CO2-uitstoot tegen door elektrisch te rijden, van het gas af te gaan en te investeren in hernieuwbare energie. We stoppen geld in biotechnologie, waarmee we bacteriën kweken die ons moeten gaan helpen met het afbreken van giftige stoffen. We bouwen steeds betere airco’s zodat we de steeds vaker optredende en steeds intenser wordende hittegolven beter aan kunnen.

Tegelijkertijd gebruiken we de techniek om het dieper gewortelde, eigenlijke probleem niet op te hoeven lossen en in plaats daarvan een diep gekoesterde wens mogelijk te maken. Neem nou die auto. Waar we vroeger fietsten vanwege milieu en zo, nemen we nu de elektrische auto, ‘want die stoot toch niets meer uit’. De realiteit is echter dat de automobiliteit sterker stijgt dan dat de uitstoot ervan daalt. Daarnaast hebben we de uitstoot van de uitlaat naar de kolencentrale verplaatst. Maar ja, die staat ergens ver weg waar wij er geen last van hebben. Verder neemt zo’n auto, ongeacht het energiemedium, 20 vierkante meter aardoppervlak in beslag. Nu al heeft ons land, stadstaten uitgezonderd, de hoogste autodichtheid ter wereld en de grootste bevolkingsgroei van Europa. Waar moeten al die nieuwe mensen straks met hun eigen auto naartoe? Dat probleem lossen de elektrische auto, de waterstofauto en de zelfrijdende auto niet op.

Of neem dat vliegtuig. We boeken die vliegreis, omdat vliegtuigen anno nu nog maar half zo vervuilend zijn als die van 30 jaar geleden. Ondertussen is de luchtvaart de afgelopen 30 jaar meer dan verdrievoudigd. Ondanks alle techniek stoten we met onze vlieggedrag dus meer CO2 uit dan 30 jaar geleden. We troosten onszelf met de gedachte dat we er dankzij de techniek veel beter voorstaan dan zonder. We gebruiken de techniek als excuus om door te kunnen gaan met wat we altijd al deden. Zodat we ons gedrag niet aan hoeven te passen. Want daar worden we zo moe van.

Op deze manier lost techniek geen problemen op, maar veroorzaakt zij elders nieuwe problemen. Techniek zorgt ervoor dat wij verslaafd blijven aan de producten van de technieksector. Techniek maakt ons klimaatlui, zodat wij al relaxend de oplossing van het probleem aan de klimaatlui kunnen overlaten.