Oproep aan ons allen

Als kind demonstreerde ik in zelfgemaakte protestshirts, met buttons en borden tegen apartheid, discriminatie en racisme. Later heb ik de actiegroep Doe STOER (Samen Tegen Onrecht En Racisme) opgericht. De actiegroep blijft bestaan zolang dit nodig is.

En dat het nog steeds nodig is, hebben we afgelopen oudejaarsnacht gezien. Tijdens oudejaarsnacht werden racistische teksten geprojecteerd op de Rotterdamse Erasmusbrug. Gedaan door haters van de medemens. „Schande dat dit gebeurt in een stad die door de nazi’s is platgebrand”, aldus burgemeester Aboutaleb van Rotterdam. De burgemeester van Rotterdam deed tegelijk een oproep aan ons allen, om ‘deze haters van de democratie de pas af te snijden’.

Rotterdammers geven massaal gehoor aan de oproep. Een gepland optreden van een racistische metalband ‘Deströyer 666’ wordt gecanceld, de subsidie van Baroeg loopt gevaar. Rotterdamse politici op Instagram, Facebook en Twitter erkennen dat racisme een probleem is. Bijna hoopvol zou je denken dat racisme en het bestrijden ervan hoog op de Rotterdamse politieke agenda staat. Maar ik merk er niks van, niet in beleid, niet in gedrag. Zou het kunnen dat Rotterdamse politici die het hardst roepen, dit doen om de aandacht af te leiden van waar het werkelijk om gaat? Want wanneer gaan witte politici hun privilege inzetten om zwarte mensen aan het woord te laten in plaats van over hen te spreken? En wanneer durven zij pijnlijke gesprekken te voeren en kritisch naar zichzelf en hun eigen rol te kijken?

Ellende om mij heen

Als Rotterdamse kunstdocent zie ik zoveel ellende om mij heen. Het Rotterdamse onderwijs staat ‘aan de rand van de afgrond’. Jongeren lopen scheldend rond met messen en drugs. Jongeren die in armoede leven en elke dag te maken hebben met institutioneel racisme, als zij te horen krijgen dat het niks met ze zal worden. De werkdruk is zo hoog dat leraren ziek worden of vertrekken en er niemand voor terugkomt. We zitten in een klimaatcrisis, wooncrisis, onderwijscrisis, energiecrisis, stikstofcrisis en hebben nauwelijks de coronacrisis overleefd. Volgens mij is er maar een oplossing voor al deze ellende. Afrekenen met racisme en kansenongelijkheid. We moeten nog steeds vechten om te zijn wie wij zijn. Mijn leerlingen en dochter wil ik in ieder geval meegeven dat als je het geluk hebt ‘een kans’ te krijgen, het je plicht is om ervoor te zorgen dat anderen ‘die kans’ ook krijgen.

Ik vraag mij echt af hè, of de Rotterdamse politiek die nu zo hard roept, hoe walgelijk racisme is en hun gebalde vuist in de lucht staken tijdens de BLM-protesten, of zij hun collega’s ook aanspreken als zij racistische uitspraken doen? Terugkijkend op de laatste jaren bedenk ik, of ‘mijn nek uitsteken’ het waard was om zoveel haat te ontvangen. Gelukkig overheerst in mijn leven nog steeds de liefde. Maar toch, haat went nooit. Desondanks zal ik mij nooit door haat ‘de mond laten snoeren’, laat dat duidelijk zijn!

Debora Fernald, kunstdocent en antiracisme-activist