Alle soorten graaikaas

Vrijdag- en zaterdagavond zet mijn vrouw tijdens de borrel, altijd wat graaikaas op tafel. Gewoon voor de gezelligheid en om wat te happen te hebben, wijntje erbij, open haardje aan en we zien wel, of en zo ja, waar de romantische sfeer ons brengt. Toch heeft het graaien maatschappelijk gezien een bedenkelijk lading gekregen…

Stelt u zich eens voor, het is oorlog tussen Groningen en Friesland. Over kaas ofzo, en de Friesen hebben alle Groningse kaasboerderijen en melkveebedrijven in brand gestoken. De Groningers laten het er niet bij zitten en doen er alles aan om de kaasproductie weer terug te brengen naar wat zij hadden, en het liefst nog een beetje meer. Friesland stopt met de uitvoer van melk, gebruikt zoveel mogelijk voor eigen productie en droogt het restant in als melkpoeder en appeltje voor de dorst.

Groningen heeft niet genoeg melk om de productie te herstellen en voert melk in vanuit de andere provincies. Die provincies op hun beurt, matigen hun productie door wat koeien af te voeren naar het abattoir, en verviervoudigen de prijs (jonge graaikaas). De kaas wordt daardoor in het hele land duurder, en niet alleen de kaas, maar alle melkproducten, als boter, yoghurt, ijs, chocolade, pannenkoeken, etc. Naast de doorberekening van de melkkosten, verhogen de producenten ook hun proceskosten (jongbelegen graaikaas).

Ook de melkvervoersbedrijven verhogen hun transportkosten (belegen graaikaas). En de emballagebedrijven hun verpakkingen (extra belegen graaikaas).

Verhogingen doorberekenen

Unilever, de groothandel op het gebied van voedingsmiddelen, persoonlijke verzorging en schoonmaakartikelen, verhoogt vervolgens al haar prijzen, en beperken zich dus niet tot alleen de melkgerelateerde producten (oude graaikaas). De middenstand wordt daardoor gedwongen de verhogingen door te berekenen aan de consument. Unilever maakt gigawinsten en vooral de aandeelhouders wrijven in hun handen, echter maar even omdat ze deze vrij moeten hebben om te graaien (overjarige graaikaas).

De consument is de dupe en moet de optelsom van het graaigedrag dragen. Voor velen is het teveel, zij zullen nooit meer kaas eten, of welk ander melkproduct dan ook gebruiken. Zelfs voor de niet-melkproducten moeten ze inmiddels elke cent omdraaien.

Oja… en de overheid handhaaft of verhoogt de belasting op kaas. Niet voor de melkvee-, vervoer- of emballagebedrijven, niet voor Unilever, maar wel voor de consument.

Ja en dat noemen ze dus economie, graai-economie om precies te zijn. En dat is precies waar we nu middenin zitten.