Iconen

Rotterdam is tegenwoordig een stad met iconen. We hebben er de Erasmusbrug, de Markthal, het Centraal Station en nog zo het een en ander. Het trekt steeds meer bezoekers aan en die hebben er doorgaans geen spijt van.

Er is nog een icoon dat helaas steeds meer vergeten wordt, en dat is het monument van Zadkine: De Verwoeste Stad, herinnerend aan dat vreseljke bombardement van mei 1940. En de wanhopige, indringende boodschap van het monument is helaas nog steeds actueel. Denk maar aan de beelden van gebombardeerde steden in Oekraïne.

Oh zeker, op 10 mei vindt er elk jaar een plechtigheid plaats. Maar de rest van het jaar staat het beeld er wat verloren bij en eenzaam uit te kijken over de Leuvehaven. Het trekt nog maar weinig bezoekers. Wat is er in de loop van de tijd gebeurd?

Uit bewustzijn verdwenen

Toen het geplaatst werd bij het neergehaalde gebouw van de vooroorlogse Bijenkorf stond het in een kale, lege vlakte, maar wel op een knooppunt van wegen, zodat het altijd van ver te zien was en zodoende de herinnering levend hield. Maar ondertussen is het omgeven door nieuwbouw en daardoor uit het oog en het dagelijks bewustzijn verdwenen. Het is terecht gekomen op een klein pleintje, waar wel veel snelverkeer voorbij raast, maar nauwelijks voetgangers. Tijdens zomerfestivals verdwijnt het ook nog vaak achter een serie verplaatsbare toiletten. Ik vind dat de herinnering aan het bombardement, en soortgelijke verwerpelijke oorlogshandelingen, op deze manier langzaam in de vergetelheid wordt gedrongen. En dat terwijl het beeld een ongeevenaarde klasse heeft, en alleen al als kunstwerk alle aandacht verdient.

Tegelijkertijd kreeg Rotterdam een nieuw Centraal Station, met daarvoor een groot en mooi plein, waaraan alleen nog een passend kunstwerk ontbreekt. U raadt al waar ik heen wil: verplaats het schitterende, aangrijpende beeld van Zadkine naar het Stationsplein en zet het daar op die manier weer in het middelpunt van de belangstelling. Een meer treffend visitekaartje bij het in- of uitgaan van de stad voor alle duizenden passerende burgers en bezoekers is nauwelijks denkbaar.

En als eeuwige herinnering aan – en aanklacht tegen – alle gruwelijke, maar helaas nog steeds actuele bombardementen op weerloze bewoners van steden in oorlogsgebied.