Koos
Zorgen voor iemand van je eigen leeftijd confronteert dubbel en ik krijg er altijd kippenvel van. Zeker als diegene stempels als ‘inoperabel’ en ‘uitbehandeld’ heeft gekregen. Koos woonde in een minuscuul bovenhuisje, met een krakende smalle trap en een piepklein balkonnetje. Maar deze plek omvatte alles waar hij hartstochtelijk om gaf en alleen hier wilde hij sterven.
Ik kan me onze eerste kennismaking nog goed herinneren. Koos en ik bleken een aantal gemeenschappelijke kennissen te hebben, zoals dat vaak gaat met leeftijdsgenoten in een dorp. De rest van onze levens lagen echter mijlenver uit elkaar. Ik was in de bloei van mijn leven, hij was de zijne aan het afronden. Hij leek zelfs niet eens meer op de foto’s die een jaar eerder van hem waren genomen. 48 jaar en zijn einde was in zicht.
Standaard antwoord
Steeds als ik als ik hem vroeg hoeveel pijn hij had, ontweek hij mijn blik. „Het gaat nog best”, was zijn standaard antwoord. Hij moet vreselijke pijn hebben gehad. Tijdens een avonddienst, toen ik hem wederom diezelfde vraag stelde, begon hij te huilen. Koos was bang. Niet voor zijn naderende dood, daar was hij klaar voor zei hij. Maar hij was bang dat hij niet lang genoeg zou leven om het voor zijn vriendin goed te kunnen regelen. Ze hadden elkaar pas op latere leeftijd leren kennen, waren niet getrouwd en zij had op dat moment geen baan. Zodra hij was overleden zou er financieel een gat vallen en kon zij dat dagelijkse niet meer rondbreien.
Naast rouwen over zijn dood zou ze nog veel meer narigheid op haar bord krijgen. Dus worstelde hij zich door zijn dagen en verbeet hij zijn pijn, in de hoop dat er de volgende dag een oplossing voor dat dilemma zou zijn.
Zijn hand in de mijne
Hij hield zich vast aan het leven voor zijn geliefde.
Met zijn hand in de mijne liet ik hem huilen en praten en alle wanhoop stroomde tevoorschijn. Ik probeerde mee te denken en hoopte oprecht dat de ideeën en hulplijnen die ik opperde het verschil zouden maken. Het brak mijn hart dat hij zoveel stress ervoer tijdens dat laatste stukje van zijn leven. Het deed me meer dan ooit beseffen hoe oneerlijk het verdeeld is in de wereld.
Als door een wonder vond zijn geliefde nog diezelfde week een nieuwe baan en kon hij toestemming geven voor de pijnbestrijding. Hij vroeg aan mij of ik langs wilde komen om het op te starten. Natuurlijk wilde ik dat. Ik zag met eigen ogen de enorme verlichting op zijn gezicht. Eindelijk kon hij zich overgeven aan het loslaten van zijn leven, hij had zijn gestelde doel bereikt. Amper twee dagen later overleed hij, in zijn eigen dierbare huisje.
Lieve Koos, wat vond ik jou een machtig mooi mens.
Over veel van die lieverds waar ik voor zorgde schreef ik, en al die schrijfsels goot ik in een bundel.