Oplossing voor personeelstekorten

In deze column ik een mogelijke oplossing voor het personeelstekort (en tegelijkertijd voor een berg andere problemen). In beginsel komt deze oplossing neer op de vraag ‘wat voor economie willen we eigenlijk?’ Welke bedrijven willen we graag zien groeien en welke juist niet?

We kunnen de keuze maken om arbeidskrachten los te weken (via belasting of andere incentives) uit krimpsectoren en toe te wijzen aan groeisectoren. Krimpsectoren zijn sectoren die over tien jaar waarschijnlijk niet meer bestaan. Een paar voorbeelden: de fossiele industrie, wapenindustrie, luchtvaart, plastic-, tabak-, fastfood- en snoepindustrie. Andere voorbeelden zijn lineaire (niet circulaire) productiebedrijven of producten waar bijvoorbeeld PFAS of plastic inzit.

De handel in goedkope spullen uit het Verre Oosten mag volgens mij ook krimpen. Dat geldt ook voor (te) grote techbedrijven die de privacy van persoonsgegevens niet respecteren, voor de gokindustrie en de cryptocurrency industrie. En wat doen we met alle pakketbezorgers, distributiecentra (blokkendozen) of met de industriële visvangst, veeteelt en niet generatieve landbouw? Ook de reclamesector is wat mij betreft een krimpsector, tenzij ingezet voor bevordering van duurzaam gedrag.

Naar een groeisector overstappen

Alle medewerkers in deze sectoren kunnen we verleiden om naar een groeisector over te stappen. Of krachtiger nog, de krimpsectoren krijgen een quotum aan arbeidskrachten toegewezen (dat in tien jaar naar nul wordt afgebouwd). Bedrijven in groeisectoren willen we zien groeien omdat ze een maatschappelijk of ecologisch probleem oplossen, lokaal of wereldwijd. Paul Polman (oud CEO Unilever) noemt dit netto positieve organisaties.

Organisaties in groeisectoren leveren bijvoorbeeld producten of diensten op het gebied van gezonde plantaardige voeding of gezonde leefstijl, ontwikkelen duurzame lokale initiatieven, zijn onderdeel van een circulaire keten, zijn actief in hergebruik, refurbishing, reparatie, onderhoud of recycling. Andere groeisectoren zijn leveranciers van hernieuwbare energie, energietechnologie en –opslag of hernieuwbare grondstoffen (biobased reststromen, recycled). Niet delven, produceren, verkopen en weggooien maar reduceren, hergebruiken, repareren en recyclen.

Groeisectoren kunnen ook organisaties zijn die zorg of onderwijs leveren of die zorgen voor gelijke kansen of vermindering van armoede. Of bedrijven die de natuur herstellen zoals regeneratieve landbouw, herstel van natuurgebieden of verbetering van watermanagement en -kwaliteit. Ook de financiële sector, de toeristische sector, de transportsector en de ICT sector kunnen alleen groeien als ze netto positief zijn.

Deze oplossing is misschien naïef maar haalbaar als we het echt willen. Benieuwd naar de reacties.