De andere kant van een oorlog

Eind jaren negentig trad ik op met hippie Armand. Daarvoor kende ik hem al als vriend, en zodra we een afspraak hadden liet hij me kranten van die dag inzien. Vijf kranten en hij kende de talen. Russisch, Frans, Italiaans, Duits en Nederlands. En opeens las hij het nieuws voor van die dag. De Golfoorlog. Het was 1990-1991 en mijn ouders propten de zolder vol met toiletpapier, blikken met soep en ander voedsel. Je kon de zolder niet opkomen. Nooit eerder had ik moeder zo angstig meegemaakt. In augustus 1991 kwam het debuutalbum uit van Pearl Jam, in september hetzelfde jaar was er Nirvana. Er was iets aan de hand in de wereld. Een bepaalde woede en die danste ik bezweet weg in de clubs waar alles kon en je in een vrije heerlijke wereld was.

Op 1 februari 2004 gebeurde er iets opmerkelijks. Nipplegate. Justin Timberlake ontblootte de borst van Janet Jackson live op televisie bij Super Bowl. Het werd wereldnieuws en niemand had door dat George W. Bush diezelfde week Irak binnenviel en bombardeerde. Edoch het grote wereldnieuws bleek de tiet van Janet te zijn waarover wekenlang werd gediscussieerd, want dat was belangrijk. Maar geloof mij mensen, een tiet pleegt geen grensoverschrijdend gedrag. Dat doen presidenten die met geweld andere landen binnenvallen. Wil je weten hoe ik mij Bush herinner? Als te veel schaamhaar in een jaren zeventig Playboy.

In 2005 sprak ik een vriend, een beroepsmilitair, die mij heldhaftig probeerde te overtuigen van zijn geweldige missie. Ik als dienstweigeraar begreep daar weinig van, maar drie jaar later kwam hij terug en nodigde mij uit. Ik zag geen mens, ik zag een slachtoffer van de oorlog. Hij trilde nerveus, was de weg kwijt, gebruikte overmatig drugs om niet aan de beelden herinnerd te worden die hij had meegemaakt. Iemand zien sterven is vreselijk, maar hij was letterlijk over lijken gegaan. En het geschreeuw en gehuil heeft hem nooit losgelaten.

In 1983 dansten we met zijn allen op Italo disco, zoals deze grote hit. Vamos a la playa / La bomba estalló / Las radiaciones tostan / Y matizan de azul. Wisten wij veel wat die woorden betekenden? Vooruit een vertaling: We gaan naar het strand / De bom ontploft / De stralingen branden / En ze kleuren blauw. Kijk, dat wisten we niet toen we daarop uit ons dak gingen. Vamos a la playa. Oh oh oh oh oh.