Aardverschuiving

Hoogleraar Ingo Piepers heeft deze oorlog voorspeld. “Als je alle patronen, structuren en wetmatigheden in de opbouw naar een oorlog naar de huidige tijd kopieert, zie je dat er binnen nu en twee jaar opnieuw een grote oorlog moet uitbreken”, aldus Piepers in september 2019. Niets lees je er meer over in de media. Daar zal je ‘t hebben, dacht ik toen de pandemie uitbrak. Volgens een oude antropologenles volgt er na een pandemie bijna altijd sociale ontregeling en oorlog. We lezen dat Poetin bang was voor het corona virus en zich twee jaar heeft opgesloten. Of zou dit nepnieuws zijn?

Waar hij niet bang voor is, is miljoenen mensen in de ellende storten. Kinderen, vrouwen, mannen, waaronder vaders, die noodgedwongen achter moeten blijven om hun land te verdedigen. Wat gaat er achter dat ondoorgrondelijke gezicht schuil? Beatrice de Graaf, hoogleraar en terrorisme-expert zegt dat al onze reacties vooral veel over het Westen zeggen, maar niets over Poetin. Poetin, zo lees ik in haar betoog in het NRC, streeft al jaren naar een verenigd Russisch rijk. Het tsarenrijk van de 18e en 19e eeuw zou zijn verlichte droom zijn.

Begin januari 2020 voelde de verhuizing van mijn moeder naar het verpleeghuis al als een aardverschuiving. Mijn moeder gedroeg zich daar met de week verwarder, ging grenzen over die ik haar nog nooit over zag gaan in alle voorgaande jaren. Ik las het onheils bericht van meneer Piepers in de metro, op weg naar mijn moeder in het verpleeghuis. Een paar weken later zaten we met zijn allen verbijsterd thuis in de ban van het virus.

Geschokt kijken we nu naar de beelden van rijen vluchtende mensen bij de grenzen van Polen. Waar zijn ze in beland? Oekraïne, gegijzeld door de laatste Tsaar. Precies in de week waarin de maatregelen tegen corona werden afgeschaft.

Op het toneel zag ik de monoloog van acteur Gijs Scholten van Aschat in zijn rol als client E. Busken. Tegen zijn wil verblijft E. Busken op de gesloten afdeling van een instelling voor demente bejaarden. Hij voelt zich er als een kleuter behandeld. Mijn moeders verwarring en wanhopige boosheid zag ik vertolkt in Scholten van Aschats indrukwekkende optreden. Zij aan zij stonden we in de bomvolle zaal en klapten onze handen stuk. De acteur en zijn muzikant vertelde ons dat de gehele opbrengst van de avond was bestemd voor de hulp aan Oekraïne.