Beschaving?

Beschaving, wat een mooi begrip. We zijn een beschaafd land toch? Wat maakt dan dat we beschaafd zijn? Door beschaafd bestuur, beschaafde mensen….

Toen Fluitsma en Van Tijn hun tweede volkslied componeerden herkenden we ons daar feilloos in. Een beetje een aaibaar eigenwijs volkje dat het best goed had zowel individueel als met elkaar. Een collectief van een prettig niveau zeg maar. En dat is radicaal door het ijs gezakt. Hoe kan dat? Wat is er gebeurd?

Ooit: hart en ziel voor de publieke zaak

Makkelijk om naar de wereld als geheel te wijzen, maar de blik mag best naar binnen gericht zijn. Onze volksvertegenwoordigers waren ooit mensen met hart en ziel voor de publieke zaak. Nu zijn het goed verdienende en ruim beleggende baantjesjagers. En als het in die Tweede Kamer niet meer lukt, kun je burgemeester of voorzitter worden bij de semi-overheid of zelfs in het bedrijfsleven. Je weet immers hoe de hazen, (lees: geld, macht) lopen en daar draait het om. Althans, daar is het om gaan draaien.

De oude Drees voorzag een staat der Nederlanden waarin basis-collectieve zaken voor iedereen goed geregeld waren. Er waren staatsbedrijven zoals de PTT en energiebedrijven, scholen etc. Zou het niet beschaafd zijn als we er met zijn allen voor zorgen dat die basiszaken gewoon voor iedereen op orde zijn? Ik fantaseer: zorg, scholing, energie, vervoer, infrastructuur, veiligheid, internettoegang (we zijn toch een kenniseconomie?), rechtspraak, stemrecht, recht op discriminatievrij leven, oudedagsvoorziening, voedsel, kleding, wonen, recreatie?

Voordenken in plaats van nadenken

Dat politici hoofdelijk en financieel verantwoordelijk gaan worden voor de plannen die ze willen uitvoeren. Dat ze gaan voordenken in plaats van nadenken of juist helemaal niet denken. Dan zijn we meteen van hun nietszeggende kletspraatjes af. Natuurlijk zijn de goede niet te na gesproken, maar kunt u ze op de vingers van één hand tellen? We laten als beschaafd land steeds meer mensen letterlijk in de kou zitten. De overheid bepaalt dat je van je gas af moet en dan meer betalen om dat wat je niet meer gebruikt duurder wordt. Hoe bizarre wil je de redenatie hebben?

Er wordt schaamteloos op los gelogen, met schijnfeiten gewapperd en wij, makke schapen, laten het zo maar gebeuren. Eigenlijk is dat het meest verontrustende. Immers, zo sluipt de dictatuur je maatschappij in. Als media, politici, machthebbers in het semi-publieke en publieke domein niet meer ter verantwoording geroepen worden mét stevige sancties, worden we op een dag wakker in een onbeschaafde dictatuur. Kijk nu maar eens wel de wereld rond, naar wat dat betekent voor je welzijn en veiligheid. Misschien zijn we zelf nog steeds te beschaafd om de onbeschaafdheid te confronteren en heen te sturen. Fluitsma en van Tijn, toe schrijf nog eens een lied dat ons positief mobiliseert. Dat luidkeels uit meer dan 18 miljoen kelen klinkt, minus de politici dan.