Papier, steen, schaar

De samenleving verhardt. Een decennialang voortschrijdend proces met als laatste katalysator de coronacrisis met bijbehorende ‘Viruswappies’. Overtuigingen versterkt door algoritmes op sociale media. Het veranderende klimaat als zwaard van Damocles boven ons hoofd, gasprijzen door het plafond, boeren op de bres, kabinetsmisformaties. Dan nog niet te spreken over de toenemende ongelijkheid op de maatschappelijke ladder, de onbereikbare huizenmarkt en de exclusiviteit van ‘inclusiviteit in de samenleving’. Bovendien, we hebben allemaal een wijsvinger gekregen om mee naar de ander te wijzen, nietwaar?

Een simpele oplossing valt niet als een openbaring uit de hemel. De enige factor waar wij als individu werkelijk invloed op hebben, is en blijft onze eigen respons. Of, om maar even een oude leus aan te halen: ‘Een betere wereld begint nog altijd bij onszelf’.

Verharding is als gewapend beton, onbuigbaar. Tegen een muur oplopen een pijnlijke bezigheid. Dat doet me denken aan vroeger, wanneer we voor een besluit het eenvoudige spelletje papier, steen, schaar inzetten. Ondanks dat de steen het hardst is, kon je met het papier toch de steen de baas. Ook nu de keuze om met een stukje beschreven papier het beton te laten barsten en de steen af te laten brokkelen. Zodat we stukje voor stukje weer dichterbij elkaar kunnen komen.

Waar we in de oertijd in groepen samenleefden, onze wereld klein en overzichtelijk was, hadden we elkaar nodig om te overleven. Hecht waren we, we leefden met elkaar mee in alle opzichten en deelden alles, van voedsel tot emoties. Aanvankelijk overwegend non-verbaal tot toenemend verbaal. Nu de wereld groot is geworden en we elkaar overal ter wereld gemakkelijk kunnen bereiken, lijkt het wel, alsof we voor elkaar nog nooit zo onbereikbaar en vreemd zijn geweest. Ondanks dat non-verbaal nog steeds het leeuwendeel van onze communicatie zou beheersen, verloopt de meeste communicatie indirect en via tekst. In hoeverre kan ons ontwikkelde ‘oerbrein’ dit bijbenen, verwerken en interpreteren? Zou dit eventueel één van de oorzaken kunnen zijn voor veel hedendaagse onbegrip en frustratie?

Zouden we elkaar niet weer wat meer in de ogen kunnen kijken; onderzoekend, tersluiks en nieuwsgierig naar de ander. Met compassie, en zonder direct een oordeel te vellen. Zo de mogelijkheid aangrijpen de ander met een glimlach te begroeten. Te laten zien open te staan voor contact en interactie. Daaropvolgend wellicht een gesprek, verbaal, waardoor de ander ineens niet meer zo vreemd blijkt. We elkaar als mens weer kunnen ontmoeten en herkennen, ieder met een eigen verhaal, maar in de basis en aanleg allemaal gelijk….