De SoaBoa

Dat vraag ik u af. Of de omgekeerde bewijslast de nieuwe standaard is? Als de Chinese tennisster Peng Shuai verondersteld wordt vermist te zijn, moet aangetoond worden dat ze niet is vermist. De Volksrepubliek haalt alles uit de kast om het tegendeel te bewijzen, van gefotografeerde handtekeningsessies tot aan Weibo-berichtjes en zelfs een videogesprek met Thomas Bach, praeses van het IOC.

Natuurlijk is achterdocht op zijn plaats gezien eerdere acties van de Chinese autoriteit en de getoonde Peng lacht veel, terwijl ze in werkelijkheid meestal sjaggerijnig kijkt. De opgevoerde Peng game-set-matcht niet met de ware Peng en een tennissende Peng zou meer twijfel wegnemen. De Chinezen beklagen zich over de hype en dat ze in een hoek worden gezet om het tegendeel van een aanname te bewijzen. Een omgekeerde bewijslast, toch?

Boterberg op het hoofd

Het is de veronderstelling dat ze vermist wordt die nu ontkracht moet worden. En de verontwaardiging in Nederland over het handelen van de Chinese overheid. Hebben de Hollanders dan een boterberg op hun hoofd? Inmiddels kan het hier bijvoorbeeld ook dat je een toeslag hebt gekregen en er wordt vanuit gegaan dat je hebt gefraudeerd. Bewijs eens dat je niet hebt gefraudeerd? Hoe? Ook een omgekeerde bewijslast, niet te doen. Sinds wanneer dient de instantie niet meer te bewijzen dat je hebt gefraudeerd? Een verdachte van een misdrijf wordt toch ook pas opgesloten als er bewijs is geleverd?

Wat als iemand beweert dat je hebt ingebroken in zijn woning en jij ontkent? Moet je dan bewijzen dat je het niet gedaan hebt? En hoe dan? Wanneer je voor je Bachelor, Minor of Master je scriptie hebt ingeleverd dan gaan de examinatoren er vanuit dat het jouw werk is. Wat nu als de mores worden dat per definitie plagiaat wordt gepleegd en jij aan moet tonen dat het je eigen werk is? Zo’n omkering van de situatie is toch onmogelijk?

Omgekeerde bewijslast

In het verkeer gaan we ervan uit dat iedereen nuchter daaraan deelneemt. Stel dat de bewijslast niet meer steekproefsgewijs door een blaas- of speekseltest wordt gedaan. Je bent toch onschuldig zolang er geen bewijs is dat je schuldig bent? Zou het niet raar zijn als je ervan uitgaat dat iedereen straalbezopen of knetterstoned in de auto stapt en dat je bij aanhouding moet bewijzen dat het niet zo is? Hoe dan? Dan werkt een omgekeerde bewijslast toch ook niet?

Als je van het terras de kroeg binnengaat, je QR-code hebt getoond, dubbel gecheckt wordt door een BOA, dan doe je dat al om aan te tonen dat je vrijwel zeker gezond bent. Dus tot aan dat moment wordt je verondersteld ziek te zijn of een twijfelgeval, dus moet je bewijzen dat je gezond bent. Omgekeerde bewijslast dus, redelijk soepel te regelen en daarom veel geaccepteerd, maar het blijft een rare situatie. Want loop je vervolgens door naar het toilet, dan staat daar toch ook niet iemand die van je wil weten of je een SOA hebt? En als die SOA-BOA er wel zou staan, hoe moet je dan bewijzen dat je vrij bent van een SOA, of hebt gehad maar inmiddels genezen? Dat je immuun bent voor platjes, weerstand hebt opgebouwd of laten injecteren tegen Herpes of genitale wratjes? Het lijkt absurd, maar dat leek de vaccinatieplicht en QR-code eveneens.

Uitzondering de regel

Wat nou als in het kader van om- en weeromdenken we ervan uit gaan dat men gezond is, want de overgrote meerderheid is dat, en als iemand verdacht wordt of steekproefsgewijs het door de autoriteit van dienst is om het tegendeel te bewijzen? Dat is toch altijd al de regel geweest?

Er zijn regels en er zijn uitzonderingen. En uitzonderingen op de regel. Maar als je van de uitzonderingen de regel maakt, heb je in ieder geval geregeld dat dat er in de regel meer uitzonderingen zijn dan de regel.