Licht

Ik was 10 jaar toen de oorlog uitbrak, vertelde de man die naast mij op het bankje zat. Hij wilde mij iets vertellen, dat was duidelijk.

Mijn plan bestond vandaag uit niets anders dan op een bankje in de zon zitten en dus luisterde ik gewoon naar wat hij te vertellen had. Ik was me er pas later van bewust dat het bankje voor een verzorgingshuis stond, het rustoord waar deze man woonde.

Strijd

Als pubers voerden we een strijd, zei hij en rechtte zijn rug. Het was alsof hij weer ten strijde wilde trekken. Maar we streden niet tegen de Duitsers, nee, die hadden we al verslagen. Tenminste, de geallieerden hadden dat gedaan. Dat waren volwassen kerels. Mijn vriendjes en ik trokken ten strijde tegen een generatie oudere landgenoten die niet tegen het licht konden.

Spruitjes

Niet tegen het licht?, vroeg ik. De man glimlachte. Zo noem ik dat altijd, zei hij. Ik bedoel daarmee te zeggen dat wij de eerste sprankjes licht zagen en wisten dat we in een wereld leefden waar alles mogelijk was. De donkere jaren van de oorlog waren voorbij. Maar wat deed die generatie oudere landgenoten? Die mensen wilden zichzelf weer opsluiten, nu in de woonkamer, gordijnen dicht en braaf iedere avond gekookte aardappels met een stukje vlees en spruitjes eten. Ik keek de man aan. De beroemde spruitjeslucht in de jaren 50, zei ik. De man knikte en lachte.

Hippies en de vredespijp

Maar wij wilden geen spruitjes, zei hij nu luider. Wij wilden veel meer. We gingen met z’n allen de straat op. Met rock-‘n-rol, hippies en de vredespijp lieten we de hele wereld zien dat er veel meer mogelijk is dan we denken. En dat was ook zo. De technische ontwikkelingen volgden elkaar razendsnel op. De mobiele telefoons, internet, wie had dat ooit gedacht! Hij zweeg even. Ik liet zijn woorden tot me doordringen.

Deal

We hebben het hier ook goed, zei ik en wilde hem bijna bedanken voor zijn voorbereidende werk. Maar hoe lang nog, vroeg ik. De man haalde diep adem. Jongen, zei hij (ik ben 55), blijf in het licht. Wij zijn de duisternis ontvlucht, dat is gelukt, het is jullie taak in het licht te blijven. Neem afstand van mensen die naar het donker willen terugkeren, die hun ogen gesloten houden voor natuurrampen en pandemieën. Identificeer je er niet mee, blijf wakker en hou je ogen open. Meer kun je niet doen, maar dat is al meer dan genoeg. Ik knikte. Deal, zei ik. Deal, antwoordde hij en schudde me de hand.