Mijn borst in de pletmachine

Al jaren stoor ik mij aan voorbijkomende petities tegen de mammografie. Iedereen heeft een mening en lijkt expert. Omdat ik zelf in het ziekenhuis veel mammografieën maak, ben ik eens gaan snuffelen op internet.

Veel vrouwen zeggen „Vast door een man uitgevonden”. Ik heb gegoogeld en inderdaad. In 1964 was het de Amerikaanse radioloog Jacob Gershon-Cohen die de mammograaf heeft ontwikkeld. Een man dus. Toch was dit een belangrijk moment als je bedenkt dat er in 2020 13.000 mensen (bron: kwf.nl) de diagnose borstkanker hebben gekregen.

Dat zijn heftige cijfers, maar hier gaan de petities niet over. Zij gaan over de zoektocht naar alternatieven op het pijnlijke pletten. Waarom doen we dat pletten eigenlijk? In de borst zit vet- en klierweefsel. Jongere mensen hebben meer klierweefsel en oudere mensen meer vetweefsel. Door de compressie (het pletten) drukken we het weefsel uit elkaar zodat het beter beoordelaar is. Tevens heeft het technische voordelen tegen onscherpte en stralenbelasting. Volgens de petities zijn er ‘betere’ alternatieven.

Geen alternatieven

Is dat wel zo? Het programma Radar van de NPO heeft een mooie uitzending gemaakt over de Thermografie. Door middel van een infraroodcamera worden temperatuurverschillen gemeten die aangeven of je borst gezond is of niet. Pijnloos en stralingvrij, het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Er blijkt geen wetenschappelijk bewijs dat dit werkt en dus, helaas…

Dan hebben we nog de echo. Ook dit blijkt de pijnlijke mammografie niet te kunnen vervangen. Echo wordt alleen aanvullend gebruikt. Je mist het overzicht en kalkspatjes, daarmee is de echo-uitslag als screening niet betrouwbaar.

We kijken verder. Er is een ontwikkeling van de Curved Paddle. Een compressieplaat die niet meer plat is, maar meer gevormd naar de borst en zo als minder pijnlijk wordt ervaren. Een andere techniek is de Tomosynthese. Oftewel, tijdens het maken van de mammografie, worden er meteen doorsnee foto’s gemaakt en deze geven daarmee meer waardevolle informatie.

Duur apparaat

Waar de laatste petitie om vraagt is de druk-geleide compressie. In plaats van meten op kracht, meet je op druk.

Helaas is een apparaat is zo kostbaar dat het gemiddeld tien jaar duurt eer deze is afgeschreven. Vandaar dus dat niet alle uitvindingen van vandaag, morgen al overal kunnen worden gebruikt.

Kom je binnenkort voor mammografie, dan zal ik, in ons ziekenhuis, zeker mijn best doen om het onderzoek voor jullie zo aangenaam mogelijk te maken, voor zover dat binnen mijn mogelijkheden ligt.