4 mei

Zoals ieder jaar was het dit jaar ook weer 4 mei en voor de tweede keer valt de schaduw van het coronavirus over deze belangrijke dag. In aangepaste vorm wordt echter toch stil gestaan bij hen die hun leven gaven voor onze vrijheid.

Wat dat betreft blijft Nederland zijn gevallenen trouw en worden zij niet vergeten, wat de omstandigheden ook mogen zijn. Zoals ieder jaar op 4 mei bekruipt mij een gevoel van weemoed die ook een emotionele lading met zich meebrengt. Dit gevoel komt voort uit het gegeven dat mijn vader in de oorlogsjaren actief deel heeft genomen aan het verzet en op die manier ook levens heeft kunnen redden door hen onderdak te verschaffen of op weg heeft kunnen helpen naar het veilige Engeland.

Dit jaar raakte 4 mei nog even iets meer omdat ik van twee van onze kinderen, die inmiddels uit huis zijn en een eigen leven opbouwen, app-berichten kreeg met beelden van de herdenking op de Dam. Dat deed mij wel wat. Blijkbaar heeft het gevoel dat ik al jaren bij mij draag op deze dag ook invloed gehad op de jongere generatie. Al vanaf jonge leeftijd heb ik hun gewezen op deze dag en wellicht zullen er momenten zijn geweest van ‘Pa, niet weer hè, wil voetballen’ of gedachten van gelijke strekking. Door de jaren heen zijn zij echter gaan beseffen dat 4 mei niet zo maar een mei-dag is. Ook gezien wat er om hen heen in de wereld gebeurt dat vrijheid niet vanzelfsprekend is en absoluut gekoesterd moet worden.

Vergelijking met 40-45

De omstandigheden waarin wij en de rest van de wereld zich momenteel in bevinden met gehele of een gedeeltelijke lockdown, wordt door sommigen vergeleken met de periode 40-45 toen Nederland een andere soort lockdown beleefde. Is dit een redelijke vergelijking? Beperkt worden in je beweging, in wat je wel en niet kan doen. Ergens wellicht wel maar in 40-45 kon je bij het negeren van de avondklok de kogel verwachten; anno 21e eeuw zal een boete je tot inkeer moeten brengen. Vergelijkbaar door de generatie van nu? Nee, denk het niet. Alleen zij die het daadwerkelijk toen en nu hebben meegemaakt, hebben het recht die vergelijking te beoordelen. Helaas zijn dat er niet veel meer en toch hebben velen van toen er voor gezorgd dat wij nu in vrijheid leven en überhaupt de vrijheid hebben om hier in vrijheid over te na te denken.

Mag de 4e mei nog lang een bijzondere dag blijven. En als straks de laatste overlevende van 40-45 ons heeft verlaten, laten wij dan net zo goed de volgende generaties blijven herdenken: Korea, Libanon, Afghanistan, Mali om maar wat te noemen.

Zij gaven hun morgen zodat wij een vandaag kunnen hebben.