Henk & Ingrid: doe effe bijzonder

Dat vraag ik u af. Wat je denkt als je de pay-off van Klaverblad hoort zeggen „als je maar lang genoeg normaal doet, word je vanzelf bijzonder”? En als je dat nou eens omdraait.

Weinig zaken lijken niet meer normaal. Maar wat is normaal nou helemaal? Toch niet meer dan een collectieve voorstelling omtrent hoe te handelen of juist niet te handelen bij bepaalde verschijnselen en omstandigheden? Als iets dan collectief als normaal wordt gezien, is het dan ook niet zo dat als je maar lang genoeg bijzonder doet, je vanzelf normaal wordt? Of dat iets normaal wordt?

Als je lange tijd een redelijke volksgezondheid hebt gehad, dan is een opvlammende epidemie bijzonder. Maar als die overgaat in een langdurige pandemie, dan wordt het zoetjesaan als normaal ervaren. Daarentegen was het lang normaal dat epidemieën zich voordeden, dus zo bijzonder is het niet. Het wordt bijzonder omdat het ontbreken ervan relatief lang duurde. Zo lang bijzonder dat het normaal werd en dan doet het bijzonder aan als het oude normaal weer terugkeert, namelijk een tijd waarin pandemieën en het verdwijnen ervan beurtelings voorkomen.

Zo raar, zo bijzonder

Als iemand heengaat hoor je vaak dat het zo onwerkelijk is dat hij of zij er niet meer is. Zo raar, zo bijzonder. Maar het rare is dat dát juist de werkelijkheid is op dat moment, en als je back to business gaat en ‘weer normaal’ kan doen, begeef je je dan eigenlijk niet in een onwerkelijke situatie? Je bewustzijn van jezelf, je omgeving, je gevoelens, je eigen lichaam en geest terzijde schuiven en ‘je ding doen’. Is dat niet juist bijzonder?

Wanneer kinderen van vluchtelingen hier jarenlang verblijven, naar school gaan, de taal spreken en midden in de samenleving staan terwijl uitzettingsprocedures lopen en ze uiteindelijk toch weg worden gestuurd, dan is dat bijzonder. Tenminste, als dat voor het eerst gebeurt en je je afvraagt hoe je jezelf zou voelen als het je overkomt Een Syrische 13-jarige jongen kan niet terug naar oorlogvoerend Syrië, maar wordt naar Armenië gestuurd omdat hij daar historische roots heeft liggen. De jongen, Jacob, en moeder Tina zijn er nog nooit geweest. Jacob spreekt vloeiend Nederlands, is een leuke, sociale, voorbeeldige leerling en speelt een belangrijke rol in het leven van zijn vrienden. De ellende en trauma’s van bombardementen en dodelijk geweld kan hij hier te boven komen.

Het wordt vanzelf normaal

Maar hij moet weg. Wegsturen zou je bijzonder vinden als je jezelf in zijn situatie verplaatst. Maar die bijzonderheden komen in Nederland zo vaak voor dat het normaal is geworden, immers als iets bijzonders maar vaak genoeg gebeurt wordt het vanzelf normaal.

Als Jacob les zou krijgen van Luizenmoeders’ Juf Ank, dan zou zij zeggen „dat vinden wij niet raar Jacob, dat vinden wij bijzonder”. Maar zowel in het oude als in het nieuwe normaal zou je toch ook vinden dat het helemaal niet bijzonder is om een joch zo op het vliegtuig te zetten? Dat is niet normaal en vinden wij niet bijzonder, dat is gewoon raar.