De McMaslow

De behoeftenpiramide van Maslow is ingestort, zo blijkt na herhaalde observatie van een groep westerse mensen. Van het bouwwerk rest enkel een ruïne.

Voor wie de middelbare school heeft overgeslagen of tijdens de lessen maatschappijleer op de achterste schoolbank lag te slapen, zal ik de nooit bewezen theorie van Maslow vluchtig voorstellen. Volgens de Amerikaanse psycholoog Abraham Maslow kent de mens een rangschikking van vijf universele behoeften, welke hij vormgeeft in een piramide.

De piramide beklimmen

Eenieder begint onderaan de piramide met de meest elementaire behoeften. Pas wanneer deze voorzien zijn, beklimt men de piramide naar hogere behoeftenniveaus. Van beneden naar boven klinken de niveaus: fysiologische behoeften (eten, onderdak), veiligheidsbehoeften (gezondheid, een baan), sociale behoeften (liefde, vriendschap), erkenningsbehoeften (waardering) en zelfactualisatiebehoeften (jezelf ontwikkelen). Amper tachtig jaar na verschijning, zijn er serieuze aanwijzingen die duiden op fundamentele onjuistheden in de behoeftentheorie:

1. Erkenningsbehoeften, zoals die van status, blijken net zo elementair als fysiologische behoeften. Er wordt zelfs betoogd dat mensen voor een week zonder eten zouden gaan als zij hiermee meer status kunnen verkrijgen.
2. Instagramlikes ontbreken als apart behoeftenniveau. Dit niveau blijkt het hoogst haalbare psychologische niveau en overstijgt daarmee zelfs de zelfactualisatiebehoeften. Het gaat er bij dit niveau vooral om te laten zien hoe gelukkig je bent.
3. Een reis naar Thailand blijkt verrassend genoeg geen apart behoeftenniveau. In werkelijkheid blijkt de behoefte niet in de reis zelf te liggen, maar in Instagramlikes die deze kan opleveren.
4. Sociale behoeften worden pas belangrijk als ze bijdragen aan andere behoeften. Dit wijkt aanzienlijk af van Maslow zijn theorie, waar sociale behoeften een apart behoeftenniveau vormen. In de praktijk blijken deze eerder te fungeren als gevolg van – en als middel voor – het voorzien in andere behoeften.

Hamburger geheugensteuntje

Inmiddels is er een alternatieve theorie in omloop die een meer accurate representatie lijkt van de behoeften van de eenentwintigste eeuw. Het geheugensteuntje is in dit geval een hamburger, immers ook een soort piramide. Het brood aan weerszijden representeert de elementaire behoeften: de fysiologische- en erkenningsbehoeften. Deze zijn even belangrijk en voorkomen dat je vieze vingers krijgt terwijl je de andere behoeften poogt te consumeren. Wanneer men zich een weg baant door de overige behoeftenniveaus, welke hier de groenten zijn, komt men uiteindelijk bij de hamburger patty, het hoogste behoeftenniveau: de Instagramlikes. Niet voor niets is deze centraal gelegen. De sociale behoeften, hier de sauzen, lopen door de gehele burger in een poging de ingrediënten aan elkaar te lijmen. Echter wanneer men de burger stevig vastpakt, wil de saus weleens lekken en verloren gaan.