De grootste denker van de eeuw

´Ha, oude reus!´, zeg ik altijd als mijn opa op de koffie komt. ´Ik zal oe een droai om oew hasses geem kwajong´, krijg ik daar meestal op terug met een gezichtsuitdrukking die evenveel ernst als humor verraadt.

Met negentig jaar op de teller komt hij nog altijd te voet naar mijn ouders voor wat volgens hem de allerbeste koffie is. ´Do mer een bakkie dan´. Het moet doorgaans wel vlug want ´opa is erg druk vandaag´. Andere keren komt hij met de auto, al evenzo bijzonder voor een man van zijn leeftijd. Al zolang ik me kan herinneren rijdt hij een Fiat Panda. Eerst een zilvergrijze, later een lichtblauwe en sinds twee weken bezit hij een nieuw exemplaar in oranjerood. Ze zullen bij de dealer toch even hebben opgekeken toen die oude reus een nieuwe bolide kwam aanschaffen. Mijn opa is een taaie.

Ontdekking

Van jongs af aan ambieerde hij een carrière bij het leger. Talloze keren schreef hij een sollicitatiebrief die hij braaf naar een klein postkantoortje bracht ergens in het Twentse Almelo. Vurig hoopte hij aldoor op een antwoord dat nooit kwam. ´Nem moar weer met´, zei zijn kameraard op het postkantoor toen hij nog maar eens een brief wilde versturen. ´Dat zal oew moe tied bespaarn´. Geen wonder dat hij nooit enige reactie ontving op zijn legio sollicitatiepogingen. Alle keren had zijn moeder de kantoormedewerkers dringend verzocht haar de brief te overhandigen die zoonlief ettelijke minuten eerder had afgeleverd. Ze zag hem liever niet bij het leger. Na de ontdekking van zijn moeders interventie bereikte een van zijn brieven ten langen leste een geadresseerde en kon zijn militaire carrière dan eindelijk toch beginnen. Thuis hebben ze dat ook geweten. Kledingkasten die niet keurig gestapeld en geordend waren gingen in geheel naar de grond. Geen wonder dat mijn vader zo tot-ergerlijk-aan opgeruimd kan zijn. Daar was ik op mijn beurt weer de dupe van.

Worst wezen

Het is een simpele man verder, die oude reus. Hij heeft niets uitgevonden, is niet bekend geworden, heeft niet veel geld verdiend en ik vermoed dat ie niet nooit buiten Europa is geweest. Het zal hem allemaal worst wezen, vermoed ik. Hij vindt andere zaken belangrijk: loyaliteit, eerlijkheid, beleefdheid, bijvoorbeeld. Allemaal morele basisprincipes die voor iedereen vanzelfsprekend zouden moet zijn, maar dat lang niet altijd zijn. Af en toe geraken ze onder het stof in een samenleving waarin je persoonlijkheid meer wordt afgelezen aan het huis waarin je woont, de auto waarin je rijdt en de verre reizen die je maakt, dan aan je goeddoen en de zorg die je draagt voor anderen. Een samenleving waarin ik zelf meer dan eens verdwaal en me laat sturen door motieven als status, geld en carrière. Waarin vrienden en collega´s altijd succesvoller zijn en gelukkiger lijken. Waarin je succesvoller en belangrijker bent naarmate je drukker bent. Waarin het nooit genoeg is. Een samenleving waarin we allemaal baat hebben bij een nuchtere opa die je af en toe een spreekwoordelijke droai om oew hasses geeft en laat inzien wat meer en minder belangrijk is.

Geruststellend

Zo´n opa heb ik. Met inzichten als ´Do moar gewoon kalm an´ behoort hij tot de grootste denkers van de eeuw. Het hoeft niet altijd meer en beter leer ik van die oude reus, die al gelukkig kan worden van een kant en klare bak bami en een wekelijkse bak koffie die echt zo bijzonder niet is. Ik vind het een geruststellende gedachte. ´Aj moar goed bint veur de mensen´, is er nog zo een die hij me geregeld toevertrouwd. Het leven is lang geen zoete krentenbol maar dat mag je er niet van weerhouden goed te zijn voor anderen. Het zijn allemaal van die zonneklare principes die af en toe achterop geraken in de dagelijkse gekte. Maar het is de kunst ze nooit te vergeten en altijd voorop te stellen. Wat dat aangaat kunnen we allen nog een hoop leren van die oude reus, mijn beste vriend. In ruil voor een doorsnee bak koffie vertelt hij je er alles over.