Veganistische levensstijl

Na drie jaar door het leven te zijn gegaan als veganist heb ik onlangs de keuze genomen om weer dierlijke producten te consumeren.

Terugkijkend ervoer ik direct na aanvang van mijn nieuwe dieet al enkele gezondheidsklachten. In de periode die hierop volgde werd ik niet op de been gehouden door medicatie of plantaardige voeding. Enkel het onbedwingbare, valse gevoel van vertrouwen in mijn nieuwe dieet was genoeg om door te zetten en zelfs anderen te overtuigen om in mijn voetsporen te treden.

Ondanks dat een plantaardig dieet op papier nauwelijks afwijkt van een standaard westers dieet, ontbreekt het in de praktijk in ieder zorgvuldig samengesteld plantaardig dieet aan meerdere essentiële voedingsstoffen. De stevige celwand die plantaardige cellen omhult, verhindert een efficiënt verteringsproces. Bovendien wordt het onvoldoende verteerde voedsel in de dikke darm  blootgesteld aan een fermentatieproces. Dit vertaalt zich in overmatige winderigheid en het ontwikkelen van deficiënties. In het bijzonder bij mensen die een veganistisch dieet volgen om gewicht te verliezen.

Deze deficiënties veruiterlijken zich in een kenmerkend voorkomen. Wat versterkt kan worden door een veel groter mentaal probleem. Mensen met een voedingsstoornis gebruiken dan een plantaardige manier van eten om calorieën en nutriënten te restricteren en daarmee de controle over de voedselinname te bewaren.

Deze fysieke aftakeling is niet bij iedere veganist even duidelijk zichtbaar. Veel veganisten consumeren bovendien bewust of onbewust dierlijke producten. Op deze manier bemachtigen zij essentiële voedingsstoffen. Bovendien vindt een groot, ondervertegenwoordigd deel, zijn weg terug naar dierlijke producten, de ex-veganisten. Er wordt geschat dat van alle mensen die ooit een vegetarisch of veganistisch dieet volgden, ongeveer 84 procent opnieuw dierlijke producten consumeert.

Voor mij persoonlijk waren de gezondheidsklachten initieel niet doorslaggevend om af te zien van mijn veganistische levensstijl. Ik worstelde met een veelvoorkomend fenomeen onder veganisten waarbij het leed van dieren boven het leed van een individu wordt gesteld. Veganisten die dit letterlijk zo stellen, verkijken zich echter op het feit dat mensen ook dieren zijn. Zolang mensen lijden onder de gevolgen van een veganistische levensstijl, is deze levensstijl per definitie niet veganistisch.

Een waardevol besef bleek voor mij de realisatie dat nagenoeg ieder dier op deze planeet nood heeft aan een dierlijke voedselbron. Zo nemen zelfs herbivoren dierlijk eiwit op onder de vorm van insecten en occasioneel knaagdieren of vogels. Dit betekent dat ons spijsverteringsstelsel is geëvolueerd in aanwezigheid van nutriënten van dierlijke afkomst. Zolang we niet exact weten welke nutriënten van belang zijn voor de optimale gezondheid van dieren en mensen, kunnen strikte termen als herbivoor niet gebruikt worden.

Import en… import

Door de massale consumptie van exotische producten is het niet verwonderlijk dat het dieet van sommige veganisten schadelijker blijkt te zijn voor het klimaat dan het huidige westerse dieet.  Dit is gebleken uit een studie van Rosi et al. (2017). Natuurlijk gaat de ‘gemiddelde omnivoor’ hier absoluut niet vrijuit, aangezien veel vlees geïmporteerd wordt. Daarnaast wordt ook het voeder van geconsumeerde dieren vaak geïmporteerd uit dezelfde landen waar ook het tropische fruit van veganisten vandaan komt.

Niet enkel het klimaat leidt onder de gevolgen van een veganistisch dieet. Onderzoek toont aan dat insecten pijn voelen. Niet enkel acute, maar ook chronische pijn. Ze ondervinden stress en kunnen depressief zijn. Betekent het dan, dat voor veganisten de grootte van een dier en de zichtbaarheid van het lijden bepalend is? De miljoenen varkens die we jaarlijks onbedwelmd in CO₂-putten laten zakken lijden overduidelijk. Dit neemt niet weg dat bij het alternatief, waarvoor plantaardige producten vanaf de andere kant van de wereld naar onze lokale supermarkt vervoerd moeten worden, ontelbaar veel insecten om het leven komen. Geschat wordt dat er in Nederland jaarlijks 1600 miljard insecten om het leven komen door het gebruik van (vracht)wagens. Realistisch gezien moet het leven van één lokaal opgegroeid rund afgewogen worden tegen ontelbare levens van insecten die tijdens de invoer van plantaardige voedingsmiddelen om het leven komen.

Om een volledig gebalanceerd veganistisch dieet te volgen moet voeding uit alle delen van de wereld ingevlogen worden.  Een onhoudbare situatie waarvan de pijnpunten bruut worden blootgelegd ten tijden van een mondiale crisis. Het alternatief waarbij grotendeels lokaal geproduceerde dierlijke en niet-dierlijke levensmiddelen geconsumeerd worden lijkt haast ondenkbaar.

Als we afstappen van de gedachte dat een plantaardig dieet het ultieme redmiddel is, kan de intensieve veeteelt hervormd worden tot een duurzaam alternatief voor mens, dier en natuur.