Racist, realist of reformist?

De racisme-problematiek heeft in Nederland na vorige week maandag een nieuw dieptepunt bereikt. Ten overstaan van maar liefst 1,7 miljoen kijkers moest beroepsbullebak Johan Derksen zichzelf verdedigen voor een door hem gemaakt ‘grapje’ over rapper Akwasi – wiens oproep om Zwarte Pieten in hun gezicht te trappen ten behoeve van het sentiment even voor lief genomen werd.

Begrijp me niet verkeerd: racisme is een probleem dat al honderden jaren lang van invloed is op de dagelijkse gang van zaken in onze samenlevingen. In Nederland, in Europa, maar misschien nog wel het meest in Amerika. Ik ben dan ook een groot voorstander van het blootleggen van deze problemen, op ieder niveau. Waar de schoen wringt wat mij betreft is de eenzijdigheid van de dialoog omtrent deze problematiek.

Slachtoffers, als ik ze zo even mag noemen, grijpen vaak terug op het verleden van slavernij, het feit dat ze vaak bij kleur worden genoemd en de constante aanwezigheid van het ‘wij versus hen’-gevoel. Natuurlijk is dit onderscheid ergens ontstaan en dient de oorsprong benoemd te worden, maar het voelt bijna alsof wij ‘blanken/tata’s/witten’ ons moeten verantwoorden voor afschuwelijk gedrag uit het verleden.

Men stelt vaak dat racisme een soort van cultureel erfgoed is. Alsof we worden opgevoed met het idee dat blanke mensen vele malen beter zijn dan donkere mensen en het enige wat ik kan zeggen is: jullie hebben ‘t mis.

Ik ben opgegroeid met muziek van ‘gekleurde’ artiesten, ik keek en kijk naar een Nederlands Elftal met topsporters van ‘kleur’ en ik zie een presidentskandidaat voor eeuwig de geschiedenis van een land veranderen (nog meer nu duidelijk wordt hoe belachelijk en incapabel zijn blanke opvolger is). Kortom, ik weet niet beter dan dat ik waardering heb voor mensen van kleur. En met kleur bedoel ik dan: wit, bruin, donkerbruin, paars, geel, rood – noem ‘t maar op.

Racisme is geen cultuurtje, het is een keuze. Een racist is een bekrompen individu met waanideeën. Iemand bij wie de tijd stilstaat. Waarom wordt ditzelfde racisme dan bestreden met het sentiment dat nu heerst? Het gevoel dat het alle donkere mensen tegen alle blanke mensen is?

Als we zo graag gelijkheid willen creëren, is het dan niet tijd om racisme als een universeel stempel te gebruiken? Als een two-way street? Of blijven we vasthouden aan het moraal dat alleen blanken racistisch kunnen zijn ten opzichte van ‘gekleurde’ mensen? Is dat op zichzelf dan niet racistisch?

Ik ben ervan overtuigd dat racisme bestaat bij iedere bevolkingsgroep. Ongeacht je kleur, socio-economische achtergrond of herkomst. Als we dit willen veranderen, dan moeten we niet publiekelijk de oorlog verklaren aan een oude bromsnor met slechte humor. Nee, dan moet het denken binnen de maatschappij veranderen. Want, waarom waardeer ik, een rasechte kaaskop mét zachte G, zoveel van wat de donkere medemens mij te bieden heeft als blanken per definitie racistisch zijn?

Johan Derksen werd volledig gefileerd door het Nederlands Elftal. Akwasi niet. Waarom? Hoe kun je vechten voor gelijkheid als je met twee maten meet? Hoe kan Memphis Depay Derksen als clown bestempelen, terwijl hij zelf een politieagent belachelijk maakt omdat ‘ie zogenaamd ‘jaloers’ zou zijn?

Ik wacht met smart op de dag dat er een praatprogramma is, waarin men met kennis en kunde het gesprek aangaat. Waarin blanken het belang van gekleurden verdedigen én andersom. Met de huidige aanpak slaan we in mijn ogen de plank volledig mis. Realiseer je dat wanneer je jouw afkomst, kleur en cultuur niet langer benoemd wil hebben, je daar ook niet langer openlijk trots op kunt zijn. Het is per slot van rekening niet de bedoeling dat je met het benadrukken van je culturele erfgoed weer verschillen in het leven gaat roepen. En dat is waar men over na moet denken.