Hoe vrij voelen we ons nu eigenlijk écht?

Dit jaar vieren we 75 jaar vrijheid. Het is heel mooi om te beseffen dat we al zo lang in vrede leven. Toch vraag ik me af: hoe vrij zijn we nu eigenlijk écht? Of houden we onszelf gevangen in een systeem dat ons klemzet om in vrijheid te kunnen zijn wie we willen zijn?

Hoewel ik deze vraag niet voor de hele samenleving kan beantwoorden, denk ik dat de naoorlogse mentaliteit van ‘schouders eronder en door’ een beetje doorgeslagen is. Die mentaliteit heeft er enerzijds voor gezorgd dat we onszelf zo snel hebben kunnen herpakken. Maar die mentaliteit heeft er ook toe geleid dat we ons alleen van onze ‘beste’ kant durven laten zien. Dat we onze emoties zijn gaan onderdrukken en gevoelens niet (denken te) mogen tonen. Dat we net zo lang doorgaan totdat we onze grenzen hebben bereikt. Met alle gevolgen zoals burn-outs en depressies van dien.

Imponeren

Veel van ons staren zich blind op een ‘zo-hoort-het-plaatje’, dat zo is ingeburgerd dat we geen andere opties zien. Een plaatje waarbij we ons mislukt voelen als we er niet aan voldoen. En als we er wel aan voldoen, ons het ‘is-dit-alles-gevoel’ bekruipt.

We lijken vooral bezig met het naar de zin maken en imponeren van anderen. Hoe vaak slikken we een opmerking in uit angst een ander te kwetsen of om kritiek te krijgen? Geven we gehoor aan een vraag van de baas, terwijl we eigenlijk overlopen van het werk? Waarom kicken we op zo veel mogelijk likes op social media?

Vergeten onszelf

Hoe paradoxaal het in deze tijd van individualisme ook mag klinken; we lijken onszelf soms te vergeten. Wie zijn we nu eigenlijk voor de gek aan het houden? Hoe lang kunnen we de schijn nog ophouden en doorgaan op deze manier?

Dat schouders-eronder-en-door-gedrag maakt dat we vooral bezig zijn met OVERleven in plaats van LEVEN. Wat nou als we ons zouden laten zien in al onze kwetsbaarheid? Als we kunnen janken en zouden kunnen zeggen wat we voelen en vinden zonder bang te zijn dat onze ‘positie’ of waardigheid in gevaar komt? Als we ons oprecht verbinden met anderen in plaats van ons via anonieme likes met een kortstondig geluksgevoel te voeden?

Ik ben blij dat ik in zo’n vrij land leef dat ik dit stuk kan maken. Maar ik denk dat het tijd is voor de volgende stap in de evolutie. Dat we kunnen zijn wie we willen zijn en ons volledig vrij gaan voelen om ons uit te spreken, zonder bang te zijn om ons buitengesloten of niet geliefd te voelen. Dat we 75 jaar na de bevrijding niet alleen in een vredevolle samenleving kunnen leven, maar ook met vrede in onszelf.