De klok tikt altijd door

Erasmus Medisch Centrum Rotterdam, op een dinsdagmorgen in mei. Het ziekenhuis is genoemd naar de grootste Rotterdammert ooit, de middeleeuwse denker Desiderius Erasmus. Zijn handtekening staat op de gevel en zijn gedachtengoed inspireert de mensen die hier werken nog elke dag om het beste uit zichzelf te halen.

In de centrale hal tikt Sweepers’ Clock: „Waar uren en minuten verstrijken, waar kalmte is, waar spoed eisend is, waar ruimte is voor balans, tussen minuten die tellen en rust om te helen. Balans tussen actie en aandacht. In Erasmus MC, vegen mannen in blauwe overalls de wijzers de klok rond…”

Het hakt erin

De strijd tegen de onzichtbare tegenstander heeft zijn sporen nagelaten… de kruitdampen zijn opgetrokken maar de fase van paraatheid is nog overal voelbaar. Het hakt erin, het virus met zijn verwoestende werking dat zich voor even lijkt terug te trekken. Een angstaanjagend fenomeen dat overal op de loer ligt en ons terug joeg in de bunkers. Dat de witte vlag nog niet heeft gehesen en als een sluipschutter opnieuw kan opduiken. We blijven op onze hoede zodat looplijnen en beschermende middelen opvallend en maatgevend zijn.

Erasmus MC is het epicentrum van ons land in de verbeten strijd tegen de pandemie. De staat van beleg werd afgekondigd, de normale toestand en wetgeving is tijdelijk niet meer van toepassing. Het ziekenhuis is ingericht als landelijke commandopost om bedden en patiënten te bewaken. Een soort van mobiel veldhospitaal van het leger in oorlogstijd, zoals in de vroegere tv-serie MASH. Want een oorlog is het wel degelijk, een ervaring die zo diep is en zo collectief wordt beleefd dat een generatie erdoor wordt getekend.

Waardering in een ander daglicht

Zodra het water ons tot aan de lippen dreigt te komen, komt waardering in een ander daglicht te staan. We stellen andere prioriteiten. Maar zodra we denken dat het ons persoonlijk niet (meer) raakt en we ons veilig genoeg wanen, neemt het leven gewoon weer zijn eigen loop. De artsen als helden van nu verdwijnen in de anonimiteit, we hebben ze niet meer nodig. Terwijl toch niemand een beroep kan doen op absolute vrijwaring.

Eens te meer is het mij duidelijk dat voor herinneringen al snel geen plaats meer is, als het jezelf niet raakt. Ik laat in de wachtruimte de toepasselijke woorden tot mij doordringen, die de grote denker Erasmus een paar eeuwen geleden al sprak: zoet is de oorlog voor de onervarene.

Het is van alle tijden, de klok tikt altijd door…