Schuldig plezier

Özcan Akyol verdient een standbeeld. Overdreven? Oké, een kleintje dan. Of in ieder geval een pluim in de schrijversbips.

In het Boekenweekessay, dit jaar van zijn hand, verwijt hij het de literaire wereld er debet aan te zijn dat steeds minder mensen lezen. Schrijvers zouden bepalen wat verantwoorde literatuur is. Lezers die iets anders lezen, lezen niet. Daarmee worden mensen uitgesloten en gedeclasseerd, omdat ze geen of de verkeerde smaak hebben.

Ook ik beleef veel plezier aan lezen. Wat ik lees, doet veel minder ter zake dan de voldoening en lol die ik ervan heb. Boeken bieden mij uren ontspanning, laten mij leren van de ervaringen van anderen en geven me de kans aan de werkelijkheid te ontsnappen als die even net iets te hard is. Dat gun ik anderen, maar het maakt me niet uit welk genre iemand kiest. Net zo min als het ertoe doet wanneer iemand heel andere redenen dan die van mij heeft om te lezen. Kom je met de beste wil van de wereld nog niet door het allerdunste boek heen en gaat je voorkeur uit naar een ander tijdverdrijf? Ook prima. Zo lang je een ander niet lastig valt of schade berokkent, moet je vooral doen wat je niet laten kunt.

De wereld zou er sowieso een stuk mooier uitzien als smaken en voorkeuren niet zo in hokjes gepropt zouden worden. Pesten begint vaak wanneer mensen “anders” zijn. Een afwijkend uiterlijk of een verschil in voorkeur zijn voldoende aanleiding om iemand niet te accepteren. Ben je een jongen die aan korfbal of ballet doet, dan ga je al snel door het leven als mietje. Nee, dan de jongen die aan voetbal doet! Die is pas goed op weg naar stoer en mannelijk!

Ik pleit daarom voor het afschaffen van de veel gebezigde term “guilty pleasure.” Deze twee woorden staan voor het genieten van dingen die je beter niet wereldkundig moet willen maken. Laten we de paradijsvogels onder ons omarmen en bewondering hebben voor de mensen die het lef hebben uniek te zijn. We moeten de schaamte voorbij en af van het idiote idee ons schuldig te moeten voelen over wie we zijn.