Wees bewust van je privileges

Ik weet het nog als de dag van gisteren toen ik geïmmigreerd was naar Nederland. Wat is het toch een fantastisch land met goede gezondheidszorg en fatsoenlijk onderwijs voor iedereen. Waar je solide wegen hebt in plaats van joekels van gaten in de wegen (zoals in het Oostblok) waardoor je je genoodzaakt voelt om tegenover de auto te verontschuldigen. Een land waar je een relatief lage inkomensongelijkheid hebt en waar het niet nodig is om een bankbiljet in je rijbewijs te leggen als je door de politie wordt aangehouden. En toch… dit is voor ons vanzelfsprekend.

Kortgeleden heeft een BN’er trots meegedeeld dat ze in anderhalf jaar tijd twee bestsellers (100.000+) heeft verwezenlijkt. Hét recept (volgens haar) om er te komen: geloof in jezelf, werk slim en hard, zeur niet als het moeilijk wordt en geef niet op. Kortgezegd: je succes komt uit jezelf. Echter, er zijn verschillende soorten succes. Een heer antwoordde haar dan ook: ‘je succes is je gegund, maar bepaalde privileges, zoals uiterlijk, bekendheid, rijkdom, (beroemde) connecties, openen veel deuren die voor anderen gesloten blijven.’ Hij complimenteerde haar, maar gaf ook aan dat ze eerlijk en realistisch moest zijn. Als talentvolle en hardwerkende mensen soortgelijk succes ambiëren, maar niet behalen, denken ze dat het aan hen ligt.

Onderbouwde feedback werd als jaloezie en afgunst geïnterpreteerd. Er heerst nog altijd een ‘you’re either with us or against us’ mentaliteit. Jammer. Je kunt iemand zijn succes gunnen en daarnaast erop wijzen dat hetzelfde succes niet voor iedereen weg is gelegd. Het leven is vooral en/en, niet of/of.

‘Haar’ mededeling en vooral ‘zijn’ antwoord hebben me eraan herinnerd om na te denken over onze privileges. We zijn hier niet altijd bewust van. Af en toe stoom afblazen moet kunnen, maar wees dankbaar voor wat je hebt: gezondheid, huis, werk, eten, onderwijs, vrijheid van meningsuiting en noem maar op. We moeten ons realiseren dat het voor velen niet haalbaar is om te komen waar we zijn. Net als het voor velen van ons niet haalbaar is om binnen anderhalf jaar twee bestsellers te schrijven, hoe ijverig, talentvol en slim we ook zijn. Succes bestaat in alle soorten en maten en gelukkig vinden we dat weer wel oké.

Mensen vinden het vaak oneerlijk dat we doen alsof iedereen gelijke kansen heeft gehad. Dat begrijp ik. Sommigen van ons hebben een voorsprong en het is niet erg als we daar gebruik van maken, maar we moeten niet pretenderen alsof het niet bestaat.