Het voetbal moet zich steeds méér schamen

Wat een prestatie van onze Oranje-handbaldames in de WK-finale tegen Spanje. Zinderende spanning met een gelijke stand (29-29) slechts zes seconden voor tijd. Een rode kaart voor de Spaanse Hernandez was de beslissende tik voor Spanje en betekende goud voor Oranje. Handbal is een snelle sport. Een hoog tempo en als contactsport veel fysieke duels. Maar ondanks alle fysieke geweld verlopen handbalwedstrijden altijd sportief. Ten minste: geklaagd op de arbitrage wordt er nooit. Ook niet na discutabele beslissingen. De WK-finale voor Spanje was verloren maar Hernandez en haar team liepen hooguit wat vertwijfeld van het veld na deze allesbepalende beslissing van de scheidsrechter. Handbal, maar ook rugby, met veel wederzijdse waardering én onvoorwaardelijk respect voor de arbitrage maken deze sporten tot wat ze nu zijn.

En toen stonden er twee eredivisiewedstrijden voetbal ‘van betekenis’ op het programma. Het tot nu toe tegenvallende Feyenoord speelde thuis tegen het kwakkelende PSV en AZ speelde in eigen huis tegen het zwalkende Ajax. Vier teams, vier trainers, twee scheidsrechters en een aantal armbanden met de tekst ‘Respect’ vormden het decor.
Het verschil in gedrag van handballers en voetballers werd zondag pijnlijk duidelijk. Want waar het bij deze WK-finale handbal binnen alle sportieve perken bleef waren deze twee voetbalwedstrijden er wéér twee om het schaamrood van op de kaken te krijgen. Voetbal is een sport geworden van het op allerlei manieren strijden tegen de arbitrage in plaats van tegen de tegenstander.

Een VAR voor de 100% check? Prima. Maar de balans is doorgeslagen naar buitensporig gedrag. Beslissingen bekritiseren is de norm geworden. Van spelers die met opgeheven vingertje op een scheidsrechter afstormen tot wegwerpgebaren van spelers én trainers. Hoe intimiderend de speler die, terwijl de bal nog richting de achterlijn rolt, al met opgeheven vinger naar de grensrechter loopt. De non-verbale uitleg die 50.000 stadiontoeschouwers en een veelvoud aan televisiekijkers zien is één van: ‘Pas op vriend, ik waarschuw je. Het is een doeltrap’.

Moeten we weer op Mark Rutte wachten tot hij hiervoor de KNVB bezoekt? We beseffen al lang niet meer hoeveel verbaal en non-verbaal ‘geweld’ we al heel lang ‘door de vingers zien’. Nog afgezien van de minachting vanaf de tribunes daarna. Het voetbal, als maatschappelijke pijler, speelt hierin een bedenkelijke rol. Laten we meer naar handbal en rugby kijken voor meer wederzijds en respectvol normbesef.