Black Petes, een column uit Detroit

Het leuke van een tijdje in het buitenland wonen, is dat je je eigen cultuur vanaf een afstandje kan bekijken. Hier in Amerika is iedereen erg geïnteresseerd in ‘The Old World’. Vol trots vertel ik over onze geschiedenis, cultuur en tradities, maar rond 5 december wordt het altijd een beetje ‘awkward’.

Hoe leg je aan iemand van een andere cultuur uit, dat er een keer per jaar een soort Santa Claus naar Nederland komt, die geen elfjes heeft om hem te helpen, maar zwarte knechtjes. En hij komt niet van de Noordpool maar uit Spanje. Waarom uit Spanje vragen ze dan? En waarom zijn ze allemaal ‘black’? In Detroit is 80% ‘black’, dus ze zijn wel wat gewend, maar 100% ‘black’? In Spanje wonen toch ook ‘white people’? En waarom is Sinterklaas dan wel ‘white’?

Dan komt het lastigste gedeelte: ze zijn niet echt zwart, maar ze schminken zich zwart, althans de meeste denk ik. Ik weet eerlijk gezegd niet of er ook echte zwarte Pieten zijn en of die zich dan ook nog schminken of niet. Om het een beetje te verduidelijken, google ik wat plaatjes op internet. Ze beginnen dan meestal wat ongemakkelijk te grinniken.

Als er dan een heel oud plaatje bij zit van een Piet met een roe en een juten zak, leg ik ook nog maar even uit wat de achterliggende gedachte daarvan is. Okay, so the black helpers beat the naughty kids, put them into bags and take them to Spain? The children must be scared of these Black Petes?

In een land waar slavernij haar diepe sporen heeft nagelaten en duidelijk is welke landen deze slavernij mede mogelijk hebben gemaakt, is de brug hiernaartoe snel gelegd. Gelukkig kan ik tegenwoordig dan plaatjes laten zien van roetveeg Pieten en leg ik uit dat die door de ‘chimney’ komen en dat er zelfs blauwe, rode en groene Pieten zijn.

Als je in Nederland opgroeit met deze traditie, zoals ikzelf, lijkt het allemaal erg onschuldig, maar als je deze traditie communiceert naar de rest van de wereld en plaatst in onze geschiedenis, wordt het toch wat moeilijker uit te leggen. Zeker in de wereld van vandaag, die steeds kleiner wordt door internet en social media en waarbij informatie voor bijna iedereen beschikbaar is.

Veranderingen zijn moeilijk, maar het enige dat nooit verandert, is dat alles verandert. En ik weet bijna zeker als je aan kinderen vraagt of ze liever alleen Zwarte Pieten zien of ook andere kleuren Pieten, het ze echt niks uitmaakt, als ze maar cadeautjes krijgen…