Anemoia

‘Weet je nog toen…?’ ‘Ja, dat kan ik me nog goed herinneren!’

Lekker sentimenteel doen. Dat zien we tegenwoordig steeds vaker. Nostalgie is iets waar veel mensen waarde aan hechten. En dan is er nog iets als ‘anemoia’. Een bijzonder fenomeen waar menig mens nog niet vanaf weet.

Laten we eerst Nostalgie onder de loep nemen. Met alle gebeurtenissen die tegenwoordig in de samenleving plaatsvinden is het niet zo gek dat we graag aan vroeger terugdenken. Vroeger leek alles beter te zijn. Nostalgie ervaren we dan ook vaak als iets fijns. We krijgen er een warm gevoel bij. Toch bevat het woord nostalgie een net iets andere lading. Het woord nostalgie komt uit het Grieks. Nostos betekend terugkeer/thuiskomen en algos staat voor droefheid en pijn. Nostalgie is dus het gevoel iets belangrijks of dierbaars kwijtgeraakt te zijn. We uiten dit in heimwee naar ons/het verleden.

Nostalgie wordt echter vaak (al dan niet onbewust) gebruikt als een coping-mechanisme om met onze hedendaagse zorgen en problemen om te gaan (of om eraan te ontsnappen). We hebben de neiging om onze eigen vroege jaren als idyllischer te zien dan ze in werkelijkheid waren.

Anemoia is Nostalgie voor een tijd die je zelf niet hebt meegemaakt. Wanneer je anemoia ervaart heb je het gevoel dat iets in het verre verleden beter was dan in het heden; dat we iets cruciaals hebben verloren in onze onophoudelijke vooruitgang. Waar zou dit gevoel vandaan kunnen komen?

Er zijn diverse speculaties omtrent dit fenomeen. Zo werden gebeurtenissen vroeger vaak van mond tot mond doorgegeven. Dit gebeurde niet altijd even nauwkeurig. Mensen horen verhalen en verfraaien ze wanneer ze deze weer doorgeven. Nostalgie schildert ons eigen verleden mooier dan het was. Anemoia doet hetzelfde, maar dan op een grotere schaal.

Wat het gevoel van anemoia ook op zou kunnen roepen is het feit dat we ons tegenwoordig steeds vaker alleen voelen, al raken we steeds meer verbonden door onder andere sociale media. Vroeger waren mensen meer verweven in lokale gemeenschappen en culturen. Tussen mensen bestond een onbreekbare band die we ons vandaag de dag soms moeilijk voor kunnen stellen.

Wie weet heb je zelf ook wel eens een soortgelijk gevoel gehad. En zo niet, dan heb je vast wel eens gevoelens van nostalgie. Misschien zou het goed voor ons zijn om na te gaan waar deze gevoelens vandaan komen en wat ze ons proberen te vertellen.