Leven en laten leven buurman!

We leven in een tijdperk van grote vrijheid en vergaande individualisering. ‘Leven en laten leven’ is het motto van deze tijd. Tegelijkertijd zijn steeds minder mensen aanspreekbaar op hun gedrag. Wie een ander aanspreekt stuit op onbegrip of – in het ergste geval – een klap voor z’n bek. Je bent al snel een zeikerd. Ik gun iedereen zijn eigenaardigheden en zie mezelf als een vrij tolerant mens, maar ik ben inmiddels wel klaar met die invulling van vrijheid.

Toen ik onlangs de buren midden in de nacht aansprak op het volume van de muziek tijdens een feestje, stuitte ik op onbegrip en verontwaardiging. Ik geef het toe: nadat ik al twee uur had geprobeerd in slaap te komen, was ik inmiddels wat ongeduldig en dat zal zeker hebben doorgeklonken in mijn verzoek om de muziek uit te doen of in elk geval het volume flink terug te schroeven. ‘Meen je dat nou? Nou zeg. Hebben wij eens een keer een feestje! Zeur niet zo man.’ Het waren de woorden van een verontwaardigde buurvrouw, het feestvarken.

Die reactie is illustratief voor hoe velen ‘leven en laten leven’ invullen en de reden dat ik er klaar mee ben. Het klinkt natuurlijk allemaal leuk, maar intussen is dat, op zichzelf positieve motto vooral een excuus om asociaal gedrag te rechtvaardigen en geen rekening meer te houden met een ander. Dat kan niet de bedoeling zijn.

Een paar dagen later voegde de echtgenoot van het feestvarken zich bij een buurtgesprekje over het weer en wat al niet. Blijkbaar hield het gebeuren van een paar dagen eerder hem nog bezig en op een zeker moment zag hij zijn kans schoon om zijn mening over onze eerdere ‘confrontatie’ te ventileren. Hij keek me strak aan en zei, je raadt het al: ‘Leven en laten leven buurman, dan blijft het een beetje gezellig.’ Ik lachte en zei: ‘Wanneer jij een beetje rekening met je omgeving houdt, dan laat ik je gewoon in leven.’

Wie denkt dat hij vanuit zijn individuele vrijheid alles maar kan doen, is bij mij aan het verkeerde adres. Ik gun iedereen zijn vrijheid, maar verwacht ook dat iedereen een beetje rekening houdt met een ander. Dan wordt het pas echt gezellig. Goed met elkaar omgaan vraagt iets anders dan een onvoorwaardelijke vrijheid waarin iedereen maar meent dat alles moet kunnen, ook als een ander daar last van heeft. We komen verder met het motto dat stamt uit een rijmpje in de Lutherbijbel van 1545: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet. Leven? Prima, maar laat mij ’s nachts gewoon slapen. Dat zou je zelf ook willen.