Baard

Uitgerekend nu Willem-Alexander zijn baard laat staan komt het koningshuis, met haar dure optrekjes, negatief in het nieuws. "Mensen met een baard hebben iets te verbergen", zei mijn vader ooit. Grappig bedoeld natuurlijk. Toch zit er misschien, helemaal in de verte, ergens een kern van waarheid in die uitspraak.

De tijd dat baarden per definitie not done waren, ligt achter ons. De baard is overal en op alle niveaus. Zelfs in het leger, waar gezamenlijk scheren tot voor kort werd gezien als toppunt van eenheid, is gezichtsbeharing tegenwoordig welkom. Het sloeberige imago is eraf. Een ongeschoren politicus in pak doet het beter dan een gladde in vrijetijdskleding. Het mag allemaal lekker nonchalant, een fractieleider moet je buurman kunnen zijn. Alleen in de financiële sector hangen ze nog met hun nagels aan de rand boven het baard-ravijn, maar lang zal dat niet meer duren – de eerste stoppels zijn er al.

Met baarden is het eigenlijk net als met tattoeages; veel mensen hebben ze, maar slechts bij een zeer select groepje is het mooi om te zien. Frans Timmermans heeft met baard nog het meeste weg van een boskabouter. Sorry Frans. Klaas Dijkhoff daarentegen, kan het prima hebben. Herman Ram, voorzitter van de Dopingautoriteit, kan het ook hebben. Alleen moet iemand Herman even uitleggen dat tussentijds onderhoud niet verboden is. Nico Dijkshoorn zou er twintig jaar jonger uit kunnen zien. Als hij wil.

De enige die ik verbied ooit scheergerei ter hand te nemen, is neuropsycholoog Erik Scherder. Mocht je ooit twijfelen of je de baard laat staan: kijk naar Erik Scherder. Gaat het lukken om je aan hem te spiegelen? Doen! Anders vooral goed overwegen. Scherder is gemaakt voor de baard en de baard voor Scherder. Als ik naar zijn colleges kijk hoor ik op de achtergrond het zeemanslied "Al die willen te kaap’ren varen, moeten mannen met baarden zijn". Zoals hij de baard draagt, zo is het bedoeld. Het straalt een bepaalde vertrouwelijkheid uit, maar doet tevens geen afbreuk aan zijn gezag. Dat evenwicht is cruciaal. Zeker als je er beroepshalve belang bij hebt om serieus genomen te worden. Anders gaan mensen denken dat je iets te verbergen hebt, of niet over voldoende discipline beschikt om je dagelijks vijf minuten te scheren.

Kijk naar Sinterklaas: die man heeft zich nog nóóit geschoren. Maar die heeft dan ook een heleboel te verbergen.