Weg met ons

Dat vraag ik u af. Of u, als je kunt wachten tot je een ons weegt, dan het idee hebt dat het zo lang duurt totdat jezelf nog maar 100 gram weegt, of dat je in de rij voor de weegschaal staat. En moet wachten tot je het goedje dat je in je handen hebt kunt afwegen op 100 gram. Dus actief of passief een ons wegen.

Want dat ons is een raar woord. Het zou verbondenheid moeten weergeven, samenzijn, wij tegen de rest. Maar ‘ons’ werkt echter onsamenhangend in de hand. Omdat het een zelfstandig naamwoord is, of bezittelijk gebruikt wordt. En verouderd bovendien.
Want ‘ons mam’, of ‘ons pap’: bedoel je je ouweheer of heb je het over een tiende kilo pudding? Onder ons gesproken: is het dan roddelen en moet je het voor je houden, of sta je onder iets van een tiende 1 kilo te kletsen? En als het een onderonsje is, is het dan nog lichter dan die 100 gram, dus net onder de ons?

Het is ook een woord van niets eigenlijk, een primitief geluid als een boer of oprisping. Zeg het maar eens langzaam enkele keren na elkaar. Ons, ons,`ons. Gek hè? Het lijkt wel een boeddhistische mantra. Of een burlend hert. Een hoestje van een verkouden labrador. Of de groet voorafgaand aan een kickboks gevecht, waarbij het niet om ons gaat maar juist tegen elkaar.

Ons dringt zich ook ineens op als het ontkennende ‘on’ wordt toegevoegd aan woorden die aanvangen met een s. Samenhangend en onsamenhangend of schuldig en onschuldig. Het werkt verwarrend en dat is helemaal niet nodig, maar het komt door ons.

Dus weg met ons. Nederlanders hebben toch al vaak een ‘weg met ons’-houding, een Calimeroblik op zichzelf, omdat we zo klein zijn. Ons volk. We zijn een ons volk. Vaak niet terecht, maar wat ons betreft, kan ons wel weg.

Toen Bonaparte het metrieke stelsel invoerde en ons pakket van mijlen, bunders, ellen, voeten en duimen afschafte, verbood hij ook het gebruik van de oude meeteenheden. Dus liters, kilo’s, meters en decimalen daarvan om kleinere hoeveelheden aan te geven, maar geen per regio verschillende eenheden. Niets weerhoudt ons er dan ook van om gewoon 100 gram te nemen in plaats van een ons.

Weg met ons. Wat ons betreft stappen we dus beter over op zijn Napoleons.

©Cale Columns