Draai het om, zet je wereld op z’n kop

Lichte paniek… die lastige klus ligt te wachten… uitstel lost niets op. Integendeel, de angst voor falen onderdrukken, versterkt de stress. Wat te doen? Keer het om, probeer de onrust te ‘herwaarderen’ en te ‘kanaliseren’ en dan blijkt die nerveuze energie juist nuttig! Noem die opkomende paniek ‘positieve opwinding’ en de angst voor mislukken ‘een uitdaging’, en je krijgt zin om te laten zien wat je waard bent. Een truc? Dan wel één die werkt!

Je kan het zien als variant op een constructieve dialoog. Door ‘iets van de andere kant te bekijken’ of ‘je verplaatsen in de positie van de ander’ kan je tot een dieper inzicht te komen. Eigenlijk niets nieuws dus. Ook bij mindfulness denk je soms andersom: een rood licht betekent geen irritant oponthoud, maar een heerlijk moment van even niets doen.

Ook bij huiselijk problemen kan de omkering werken. Mensen die klagen over de omstandigheden of over hun partner, kunnen hun wereld op z’n kop zetten om tot een dieper inzicht te komen. “Mijn man moet me meer waarderen” wordt dan “Ik moet mezelf meer waarderen”, of “Ik moet mijn man meer waarderen”. Beide omkeringen zijn óók waar, maar gaan uit van een levenshouding die zich richt op wat je zelf kan doen om je problemen op te lossen. Een houding die meer kans van slagen heeft dan de klaag-en-verwijt-modus. Dan blijkt misschien dat je partner je veel meer waardeert dan je dacht en waren het je eigen negatieve gedachten die je voor waar had aangenomen.

Is het omdraaien dan zoiets als de gouden sleutel voor het geluk? Die bestaat natuurlijk niet en toch blijven veel mensen er hun leven lang tevergeefs naar zoeken. Het kan wel een sleutel zijn tot zelfreflectie, de deur openzetten om zelf in actie te komen. Dat maakt je leven aangenamer en boeiender.

En natuurlijk, de zaak op z’n kop zetten en tegengesteld handelen aan wat je gewend bent, is best spannend. Hoe reageert je omgeving? En hoe reageer jij daar weer op? Die natuurlijke angst voor het onbekende kan je verlammen, en dan blijft alles bij het oude. Maar het kan je ook stimuleren om je nieuwe ‘wapen’ volop in te zetten.

Het moet natuurlijk geen trucje worden. Gelukkig kan je “Ik moet alles omdraaien” ook weer herformuleren: “Als ik het tegengestelde beweer, kom ik daar misschien wel verder mee.”