Copen, copen, niet kijken!

Dat vraag ik u af. Of het commentaar van de marktkoopman bij de exotische kraampjes of lukraak uitgestalde waren op een uitgerangeerd vliegend tapijtje nou een advies of constatering zijn? ‘Kijken, kijken niet kopen’, wordt nogal eens smalend toegebeten aan de Hollandse toerist. Die dan alsnog zijn portemonnee trekt en versnaperingen, tasjes en prullaria tegen woekerprijzen meeneemt naar het strand en het daar, na gebruik, achteloos achterlaat. En dat levert weer koppen op over ‘De vervuilende toerist’, de energieverslindende reizigers en bergen afval op de kust.

Maar bestaat ‘De toerist’? Of de reiziger, vreemdeling, hooligan, racist en alle andere benamingen voor groepen mensen? Mensen zijn het toch, die als individu reizen, vluchtten, knokken? Als je verschuilt in of achter zo’n groep, dan is de urgentie om iets aan te pakken niet zo groot. En wel makkelijk eigenlijk. Als je willekeurig iemand uit een groep vandalen haalt en één op één in gesprek gaat, dan zie je al gauw dat zijn pantser als sneeuw voor de zon verdwijnt. Als een fascist uit zijn bolwerkje wordt gehaald en face2face, met een pacifist interactie krijgt, dan kunnen ze vrienden voor het leven worden. Laat je groepen extreem links en rechts los op elkaar, dan wordt het bonje. Maar 2 individuen die een dialoog aangaan, daar blijft van extremen weinig meer over en ontstaat vaak begrip.

Zou het helpen als je grote vraagstukken terugbrengt naar hapklare brokjes voor de deeltjes van de samenleving? De realiteit verander je niet in je uppie. Het is een gegeven. Wel kun je zelf kiezen hoe je ermee omgaat. Copen dus. Een samenleving die teveel rotzooi maakt, consumeert en roofbouw pleegt op de aarde, verander je niet in je eentje. Van de maatschappij zelf hoef je het ook niet te verwachten. Maar je kunt de vraag die ooit gesteld wordt: ‘wat heb jij er aangedaan’ naar voren halen in “wat doe ik eraan?”.

Haal die horizon eens naar je toe. Als individu. Een wegtrekkende beweging omdat je niet gek bent om iets te doen, terwijl miljoenen anderen dat niet doen is dan niet meer legitiem. Want het is juist wel gek als je iets doet wat je niet wilt. Als individuen daarvan bewust worden, zijn die deeltjes weer opgeteld de samenleving van straks. Ja toch?

Dus kijken, kijken en rotzooi niet kopen, is een goed advies. Kijken, kijken naar een situatie en niet copen is nu nog vaak een constatering. Maar een heel slecht advies…