Stel je niet zo aan!

Je hoeft maar even door je feed te scrollen of het nieuws op te zetten en je wordt overspoeld met negatieve berichtgeving. Nieuws over dalend consumentenvertrouwen, aanslagen in Syrië, studenten die hun scholen overhoopschieten en stijgende temperaturen of politieke schandalen vliegen je om de oren. Als je het nieuws een beetje bijhoudt, word je beloond met het gevoel dat de wereld in vlammen opgaat. Maar klopt dit wel?

Dit deprimerende wereldbeeld ontstaat deels door de aard van journalistiek: het nieuws gaat nou eenmaal over dingen die wél gebeuren, niet over dingen die niet gebeuren. Je komt daarom nooit krantenkoppen tegen als “100.000 vliegtuigen zijn gisteren niet neergestort” of “Miljoenen kinderen hebben geen honger geleden”.
Daarnaast speelt een ‘foutje’ in ons brein, wat psychologen de negativity bias noemen, een cruciale rol. Mensen zijn véél gevoeliger voor negatief nieuws dan voor neutraal of positief nieuws van dezelfde intensiteit. Zo ervaren we het verlies van twintig euro als intenser dan de winst van twintig euro.

Bovendien gebeuren slechte dingen vaak onverwachts en zijn ze erg zichtbaar. Zo leidt een politiek schandaal tot demonstrerende menigtes en vult een auto-ongeluk de snelweg met puin. Vooruitgang daarentegen bestaat vaak uit kleine verbeteringen die geleidelijk plaatsvinden. Het is daarom lastig om goed nieuws vast te leggen. Want hoe ga je vastleggen dat het aantal mensen dat wereldwijd in armoede leeft in de afgelopen twintig jaar is gehalveerd? Of dat het aantal gevaccineerde kinderen de afgelopen tien jaar is verdubbeld? Of dat wereldwijd de gemiddelde levensverwachting toeneemt – ook in de armste landen? Of dat het aantal oorlogs- en misdaadslachtoffers een historisch dieptepunt heeft bereikt?

Dagelijks onderschatten miljoenen mensen de vooruitgang die we de afgelopen jaren hebben geboekt. Negatieve berichtgeving is waarschijnlijk één van de grootste boosdoeners. We doen het echt zo slecht nog niet, al zou je door het nieuws denken van wel. Dit betekent natuurlijk niet dat onze toekomst er rooskleurig uitziet. Maar als we ons door negatieve berichtgeving zorgen gaan maken over alles en nog wat, verliezen we het vermogen ons te focussen op de dingen die er echt toe doen.

Stel je wereldbeeld daarom bij op basis van de gegevens, niet je gevoelens. Vooruitgang heeft de neiging haar sporen te wissen. Dus laat je niet bang maken door die sensationele krantenkoppen – en stel je niet zo aan.