Hulpverlenen

Mensen lijken op elkaar in hun gevoelens. We willen uniek zijn, denken regelmatig dat we gevoelens of reacties hebben, die raar of bijzonder zijn. Het frappante is dat we ons het best laten geruststellen door voorbeelden waaruit blijkt dat je niet de enige bent die zich zo voelt. Dat we niet uniek zijn, maar dat alle gevoelens universeel zijn.

Mensen die hulpverlener worden, kunnen zich meestal goed verplaatsen in de gevoelens van anderen. Hetzelfde talent wat helpt om mensen goed te begrijpen, in hun waarde te laten, kan hen jaren later juist de das om doen. Als je jaar in jaar uit intensief met mensen werkt, kunnen hun schrijnende situaties ‘onder je huid gaan zitten’. Empathie kan een sluipmoordenaar zijn. Je te veel inleven in anderen is voor niemand goed. Dan wordt het jezelf inleveren.
Mensen in paniek of wanhopig, kunnen veel ruimte innemen. Dit kan alle energie uit je weg trekken. Niet omdat je geen zin meer ziet, maar omdat je lijf het niet meer op kan brengen. Je bent je grenzen voorbij. Dit is wat ze burn-out noemen.

Om te voorkomen dat je je slachtoffer gaat voelen van de emoties van anderen, is het belangrijk om iets toe te voegen aan al die warmte en empathie. Grenzen stellen, duidelijk en consistent zijn, niet teveel meebewegen met het verdriet, de boosheid en wanhoop. Voor sommigen klinkt dit hard en koud. Hulpverleners die dit kunnen, blijven juist duidelijk en betrouwbaar in het contact met anderen en houden het langer vol. Ze houden voldoende energie over voor degene die om hulp vraagt.
Het mooie is dat ze oog hebben voor de verantwoordelijkheid van de ander. Iedereen heeft een eigen verantwoordelijkheid.

Hulpverlenen is niet ‘pamperen’, zoals men nogal eens denkt. Hulpverlenen is: niet in de kou laten staan. Er zijn mensen die niet geleerd hebben, of niet het vermogen hebben om verantwoordelijkheid te nemen. Alles overnemen van iemand, is niet de oplossing.

Op het moment dat je je als begeleider slachtoffer gaat voelen, neem je vermoedelijk niet voldoende verantwoordelijkheid. Verantwoordelijkheid om te beseffen dat je zelf ook ruimte en energie nodig hebt en dat je hier zelf voor moet zorgen.

Het besef dat iedereen, dus jij ook, in omstandigheden kan komen dat je iemand nodig hebt die naar je luistert, met je meedenkt en misschien zelfs tijdelijk de regie overneemt, houd je als hulpverlener nederig. Je staat niet boven iemand. Je werkt samen.