Stofjes tot nadenken

Bart Kers 30 dec 2018

De laatste tijd begin ik twijfels te krijgen of een ‘Klimaatakkoord’ voldoende zal zijn om klimaatverandering en alle narigheid die daarmee samenvalt tegen te gaan. Er heerst verdeeldheid nu concreter wordt wat er zou moeten veranderen. Enerzijds zijn er discussies over ‘hoeveel’ van ‘welke’ maatregelen we moeten nemen, en anderzijds over de ernst en ‘waarheid’ van klimaatverandering. Wanneer de helft van de bevolking meedoet en de andere helft niet, dan gaat het niet lukken. En wat heb je dan nodig? Tja.. regels, boetes, heffingen en verboden. Met gemopper en verzet tot gevolg.

Volgens mij is het fundamentele probleem niet dat we ons gedrag niet willen aanpassen. Het probleem is dat als iedereen verantwoordelijk is, eigenlijk niemand verantwoordelijk is. En het helemaal niet verwonderlijk is dat er geen 100% draagvlak is voor verandering omdat klimaatverandering je simpelweg niet persoonlijk en onomstotelijk bewezen raakt.

Stel dat je voor dat je een benzine-auto start en er plots zoveel smog komt dat het spontaan bewolkt wordt. Of dat er ineens een boterham uit je trommeltje verdwijnt omdat het land waar jouw graan groeit droger wordt en de oogst tegenvalt. Of dat je schoenen plots nat worden door de stijging van de zeespiegel. Dan zou je de volgende keer de fiets pakken voor dat kleine stukje. Toch?

Als fanatiek astmapatiënt vind ik dat de aandacht meer moet worden verlegd van CO2-reductie naar ‘luchtkwaliteit’. Omdat dit misschien meer tastbaar is. Of in ieder geval voor mijzelf meer voelbaar is. Ik zal geen zielige verhalen gaan houden over ademhalen door een rietje. Wel wil ik opmerken dat het vreemd is dat we het concept schoorstenen en uitlaten – die de lucht vervuilen – normaal vinden. Het doet me denken aan de Middeleeuwen waarin we het raar vonden dat je ziek werd van drinkwater uit de gracht.

Zelf denk ik bij luchtkwaliteit aan fijnstof: kleine deeltjes die vrijkomen bij verbranding. Jaarlijks overlijden hierdoor 8000 mensen in Nederland. Vooralsnog een nietszeggend getal. Vandaag las ik in een artikel dat vuurwerk verantwoordelijk is voor 1% van de jaarlijkse fijnstof uitstoot. En dat dit dus eigenlijk wel meevalt. Maar als je die twee gegevens combineert – ik ben geen expert op dit gebied – dan betekent dit dus eigenlijk dat we rond middernacht 80 Nederlandse burgers een nekschot geven. Gewoon willekeurige mensen, indirect en onaanwijsbaar. En elkaar daarna een gelukkig 2019 wensen.

Geen fijne stof om over na te denken.