Intelligencratie

Cale columns 14 dec 2018

Ik vraag u af of u ook vindt dat die Britten niet zo moeilijk moeten doen over hun zelfverkozen chaos. Churchill gaf al aan dat een democratie niet ideaal is, maar beter dan alle andere machtsvormen. Niet een referendum, maar de getrapte versie. De vorm waarbij professionals hun beroep uitvoeren en hun achterban vertegenwoordigen.

Nu zijn de profs in een spagaat gekomen omdat de kiezers iets hebben gekozen en zij dat nu moeten uitvoeren. I.p.v. andersom. Een idee voorleggen aan een populatie, die niet van alles op de hoogte is en veelal niet in staat om de reikwijdte van hun beslissing te bezien. Alsof je de beste voetballer het team ook laat coachen, een leuke purser het vliegtuig laat besturen. Of het mooiste meisje van de klas de les laat geven. Daar hebben we toch mensen voor opgeleid die, doordat ze hun leergeld hebben betaald, de meeste valkuilen al hebben voorzien van een loopplank?

Democratie is mooi, maar als elke stem even zwaar telt, dan heeft de geschiedenis geleerd dat soms niet de beste optie worden gekozen maar degene met het meeste charisma, de beste volksmenner, de grootste schreeuwer met het slechtste idee. Zou het niet wat zijn om, voorafgaand aan verkiezing, een wilsbekwaamheid vast te stellen en dan een wegingsfactor toe te passen? Een IQ- / EQ-test? Dan heb je een intelligencratie en was de situatie daar niet zo gierend uit de klauw gelopen. Want het gros van de jongeren, die dus met de gevolgen hebben te maken, was vóór Europa en de ouderen waren juist vóór een Brexit. Maar omdat de opkomst zo slecht was bij de jongeren, gebeurt het voor hun ongewenste. Les voor de jongeren: een proefwerk maken is niet voldoende, je moet het ook inleveren.

Nou kun je denken dat het zo’n vaart niet zal lopen. Beetje meebewegen. Go with the flow. Maar als theeleutend volk, is het grappig dat juist de Tea Party haar mening is dat “only dead fish go with the flow”, dus geen ruimte voor apatea. De wil om te scheiden, is gevoed door de portemonnee. Dus eigenlijk ‘Go with the cashflow’.

De angst van de ouderen tot verlies van waarde en voor het onbekende kan verlammend werken. Je kunt eindigen met Sartre. Die dacht dat in je angst je pas bewust wordt van je vrijheid. Als ze in de chaos beseffen dat ze alle vrijheid hebben om te heroverwegen en herstemmen, kunnen ze de stap ongedaan maken. Stap je 1 terug en 2 naar voren; per saldo ga je toch vooruit.

En het zou jammer zijn als de ‘Fish & Chips go with the flow’.