Oplossingsgericht, is dat menselijk?

Als mijn collega aangeeft hoofdpijn te hebben is mijn standaardreactie: ‘Heb je wel gedronken? Wanneer heb je voor het laatst gegeten? Heb je paracetamol genomen?’ Feitelijk negeer ik zijn uitspraak, want nergens hoor ik ‘Weet jij waardoor ik zo’n hoofdpijn heb?’ Iemand benoemt een feit, deelt een ervaring en ik hoor: er is een probleem en dat moet onderzocht en opgelost worden.

Lees een willekeurige vacaturetekst: ‘Werk jij oplossingsgericht? Ben jij een echte teamplayer?’ Ja, dat zijn we allemaal. Natuurlijk denken we het liefst in oplossingen, maar maakt het je ook een teamplayer? Vraagt je team direct naar een oplossing op een presenteerblaadje? Een team, elk teamlid, wil gehoord worden. Je wilt als mens serieus genomen en begrepen worden. Het aandragen van een oplossing is een volgende stap, maar is vaak niet de hoofdvraag.

In een Lean of Agile werkomgeving houden we dagstarts waarin iedereen de gelegenheid krijgt hindernissen, ervaringen en andere relevante gebeurtenissen te delen. Iemand uit je team beschrijft een aanvaring met een collega van een andere afdeling. Wat doet je team? Het gaat in opstand. ‘Heb je dit al gedeeld met een leidinggevende?’ ‘Wie was het en wat was zijn/haar functie?’ ‘Moeten wij eens met deze persoon gaan praten?’ Op een bepaalde – bijna agressieve – manier laat je zien dat je een team bent en met z’n allen de betreffende collega steunt. Indirect zeg je tegen de collega: we horen je en helpen je. Maar toch niet helemaal. Je walst als team over de boodschap heen. Want is dit daadwerkelijk waar je collega behoefte aan heeft? Wilde deze niet in de eerste plaats ‘gewoon’ even zijn of haar verhaal kwijt, gehoord worden en met een beetje geluk begrepen worden door het team?

Gelukkig willen we allemaal blijven groeien. We willen ontwikkelen op zakelijk vlak en daarvoor moeten we soms misschien ook wat evolueren op emotioneel vlak. En dat begint puur bij luisteren. We vullen in, we gaan ervan uit dat iemand met hoofdpijn hiervan af wil en hebben in feite het bekertje water met aspirientje al klaarstaan.

Ik heb hier geen kant en klare oplossing voor de vraag hoe je beter naar elkaar luistert en elkaars behoeftes peilt. Ga in ieder geval terug naar de boodschap. Laat een korte stilte vallen na een uiting van ongenoegen. Toon begrip. En pas daarna ga je over op hetgeen je als Scrum/Agile/Lean team hebt geleerd: ‘Kunnen wij hierin iets voor je betekenen?’