zalige kerst, deze winter

Vooral vanuit commerciële belangen dopen de Brugse handelaren hun Kerstmarkt om tot Wintermarkt. VTM verheft dit fait divers tot prime time nieuwsitem. Waarna Theo Francken meer summier dan subtiel twittert: ‘weg met ons’. Het beproefde recept voor een steekvlam verontwaardiging. Oppervlakkige symbolen zijn een dankbare rode lap in het ontmaskeren van onderhuidse onverdraagzaamheid.
Het is niet dat de Breydelstad niet in goed gezelschap verkeert. Ook in Brussel, Antwerpen, Gent en Hasselt prijkt Koning Winter op de vlag over een lading amalgaam van kitscherige kraampjes, kermisattracties en ijspistes, overgoten met een geut glühwein. Eigenheid? Identiteit? Ik ben alleszins niet groot geworden op deze braderie van sfeer en gezelligheid uitgestald in eindeloze kraampjes brocante en curiosa. In mijn tijd was er enkel de obligate middernachtmis.
Relevante nieuwswaarde kan de inzet van het meest recente identiteitsdebat evenmin worden toegedicht. Vorig jaar al slenterden tienduizenden dagjesmensen in de schaduw van de Halletoren over de Brugse ‘wintermarkt’. Piet Vanderyse van het Brugs handelscentrum schetst deze historische context. Hij predikt vergeefs in de woestijn van Vlaanderens onderbuik. Nuancering gedijt niet op sociale media. Framing des te meer.
In zijn kruistocht ter verdediging van Eigenheid en Identiteit trekt de verontwaardigde Vlaming ten strijde tegen Het Politiek Correcte Denken. De schandvlek die een meerderheid van politici, journaille, ambtenaren en wetenschappers aantast. Ter linkerzijde draagt eenieder het lelijke litteken. Verminkte heelmeesters. Etterende wonde. Koortsige diagnose.
Dat laatste vooral. Want laat ons wel wezen, veel diepgang schuilt er niet onder de lava aan verhitte discussies. Nauwelijks vlees aan het bot. Oppervlakkige symbolen als ophitsend rakelijzer. Kerststal. Hoofddoek. Kruisbeeld. Boerkini. En Zwarte Piet; nog zo’n verschoppeling van het politiek correcte denken. En net daardoor plotsklaps verheven tot vermeende hoeksteen van ‘Onze Identiteit’. Honderd jaar na de heroïek en tragiek van Flanders Fields voert een trollenleger in Vlaamse virtuele velden een triviale symbolenstrijd.
Het zoveelste identiteitsdebat biedt een ontluisterende kijk op onze onderhuidse intolerantie en ingehouden afkeer. In een wereld waar vandaag elke twee seconden een medemens op de vlucht slaat. Samenleving in spagaat. Verkrampt. Bang van de eigen onderbuik vol buskruit. Onder het loden besef dat er een lont lonkt om elke hoek.