Jij bent de Mij.

Ik vraag u af of u dat ook heeft Dat je vindt dat Easyjet en Transavia helemaal niets kunnen vinden. Daarmee bedoel ik niet zoekgerichte koffers of handbagage. Maar het commentaar ‘Dat zullen de vliegtuigmaatschappijen niet leuk vinden”, volgend op het bericht dat de normen voor geluidsoverschrijding naar beneden worden bijgesteld.

Een maatschappij kan niets vinden, (aan)voelen, denken of verwachten, zoals mensen dat wel kunnen. Dit soort antropomorfisme komt veel voor. Het toedichten van menselijke emoties aan dieren, dingen, voorwerpen en eigen creaties. En een rechtspersoon, bedrijf of overheid dus. Het lijkt wel alsof we als individu zaken die we eng of te groot, gecompliceerd of bedreigend vinden dan maar wijten aan een andere macht. En ons erachter verschuilen of juist, samendrommend met verwanten, als uitvalsbasis kiezen. Was het niet een goddelijk wezen of zijn vertegenwoordiger op aarde, dan wel een creatie. Het geloof erachter is nog enigszins te billijken, het (bij)geloof in relikwieën als een Gouden Kalf, heilige graal, spaghetti-vergiet, amulet of totempaal is ronduit ridicuul.

In de dagelijkse praktijk zijn er voorbeelden genoeg van situaties waarin mensen iets zouden kunnen vinden of denken, maar nalaten. Als je het zat bent om van het kastje naar de muur gezonden te worden en ten einde raad de naam van de helpdeskmedewerker vraagt, wordt het opeens anders. Is de anonimiteit weg, vindt men het intimiderend of zelfs bedreigend. Terwijl het eigenlijk heel normaal is dat je je je naam vertelt. Of de onberispelijke mensch die in zijn sales-outfit zijn morele kompas laat varen als het op verdienmodellen aankomt. De soldaat die in opdracht fusilleert en de gelovige die in ’s Konings naam moordt. En de uitdrukking ‘volgens de wetenschap, zus en zo’ geeft aan dat je het niet weet en al helemaal niet verantwoordelijk bent voor wat je nu gaat zeggen.

De individualisering valt dus nogal mee; het heeft alleen een andere vorm. Eigenlijk antropomorphing dus: geleidelijk als individu met je menselijke eigenschappen in iets groters overgaan. En morphing omgekeerd kan ook. Denk aan ‘wij van WC-eend adviseren WC-eend’. De herzetting van organisatie naar mens. Kan ook ongelukkig uitpakken. D66 die zijn Rubberen Robbie nu naar voren schuift. Lijkt op een mens, maar is een Living Doll, waar ze zijn vergeten de content te downloaden.

De maatschappij is dus niet abstract. De Regering, Kerk en Wetenschap evenmin. De Maatschappij? Dat ben jij.

©Cale Columns