Een volk dat voor tirannen zwicht?

De media staan bomvol van de verhalen over de brute moord op Jamal Khashoggi. Het is een thriller die Stephen King graag geschreven had. Dan was het een spannend boek geweest en niet de brute werkelijkheid.

Terwijl ik het verhaal rond Khashoggi volg heb ik steeds het gevoel dat dit verhaal niet nieuw. Het lijkt net als een James Bond verhaal geüpdatet te zijn aan de moderne tijd met een prominente rol voor zijn smartwatch en twitter-trollen.

in 2003 heeft zich een vergelijkbaar verhaal voorgedaan in Iran. Zahra Kazemi, een Iraanse-Canadese fotojournaliste, had foto’s gemaakt van demonstrerende familieleden van gevangen tegenover beruchte Evin gevangenis. Een simpel verhoor of het wissen van de foto’s was blijkbaar niet voldoende voor de Iraanse autoriteiten. Er moest een voorbeeld gesteld worden.
Opeens was Mevr Kazemi dood. Een hersenbloeding was de officiële lezing, maar autopsie werd niet toegestaan. Haar zoon eiste een autopsie door een onafhankelijke arts, om duidelijkheid te krijgen over de blauwplekken en verminkingen op het lichaam van zijn moeder. Inplaats daarvan werd zijn moeder op een donkere avond stilletjes begraven in Iran omdat de brute waarheid het daglicht niet kon verdragen.

Het verhaal van Kazemi is niet meer of minder erg dan het verhaal Khashoggi, in essentie zijn ze gelijk: een dictator die niet wil dat een bepaald beeld over hem verspreid wordt.

Maar de reacties van met name Europa op de 2 gebeurtenissen, lopen sterk uiteen.

In de zaak Khashoggi dreigen we al snel met het boycotten van Saudi Arabië, of tenminste een aanstaande top over de toekomst van het land, waarin de jonge kroonprins zijn nieuwe ideeën had willen presenteren.

Maar met Iran gaan we steeds gematigder om. “Onze Man in Teheran” laat op een heel schattige wijze zien dat in Iran niks mag maar alles kan en dat dat niet zo zeer vervellend is, maar vooral heel spannend.
Nu de VS uit het nucleaire akkoord is gestapt wilt Europa koste wat kost bedrijven helpen om zaken te doen met Iran. De EU wilt met belastinggeld een fonds oprichten dat betalingen van de Ayatollahs aan de Europese bedrijven moet garanderen.

Elke keer als ik lees over zaken doen met Iran, of welke dictatoriaal land dan ook, denk ik aan een gedicht van Hendrik Mattheus van Randwijk:

Wij staan tesaam voor het gericht
voor goed of kwaad te kiezen, 
een volk dat voor tirannen zwicht, 
zal meer dan lijf en goed verliezen, 
dan dooft het licht.