Nederig

Ik loop richting de Plus supermarkt. Het gewone leven is weer begonnen na een heerlijke vakantie. Net als ik naar binnen wil gaan vraagt een klein grijzig mevrouwtje mij timide om 2 euro. Ik versta haar in eerste instantie niet dus vraag haar wat ze zegt. Toen moest ze nog eens door het stof, bleek. 2 euro zei ze, verder gaf ze geen verklaring. Aangezien ik altijd alles met pinpas doe en dus 9 van de 10 keer geen losgeld op zak heb moest ik weigeren. Ik legde het plichtsmatig uit maar de vrouw wuifde de verklaring weg. Laat maar gebaarde ze en liep weg. Ik liep naar binnen maar het voorval liet mij niet los. Ze zag er zo ontredderd uit. Ik deed een greep in het zijvakje van mijn portemonee. Tussen de verloren vakantie bathjes vond ik hoera 2 euro! Ik liep weer naar buiten. Daar stond ze. Een jongen van een jaar of 15 gaf haar net een 2 euro stuk. Ik was instant trots op hem om zoveel redenen. "Ik zie dat het gelukt is" zei ik tegen haar. Het viel haar zwaar. Ze wankelde een paar stappen naar mij toe en schoot vol. "Het is zo beschamend" zei ze tot 2 keer toe. "Komt u nu uit?" vroeg ik haar. Ze stamelde dat ze wellicht 23 cent te kort kwam. Ik gaf haar de 2 euro. Ze herhaalde haar gevoel. Ik voelde met haar mee maar vertelde haar wat ik diep van binnen wist. "Niet nodig om u te schamen mevrouw" Dit kan iedereen overkomen. Iedereen!" Ik gaf haar een bemoedigende blik en liep naar binnen ik wilde haar niet nog meer belasten.

Dit verhaal vertel ik niet om stil te staan bij een vermeende goede daad (of het moet de goede daad zijn van de 15 jarige jongen). Wat mooi om op die leeftijd buiten ‘het zelf’ te denken en empathie te kunnen opbrengen voor iemand in een afhankelijke positie. Het voorval gaat erom dat het leven zo’n wending kan nemen waarin de rollen wel eens geheel omgedraaid kunnen zijn. Ziektes (psychisch of lichamelijk), ontslag, verbroken relaties zomaar wat ingrijpende gebeurtenissen die het tij in een kort moment kunnen keren. Het is namelijk niet erg moeilijk om vanuit een kwetsbare positie nog kwetsbaarder te worden zonder geld of erger zonder huis. Het is vaak een kwestie van vette dikke pech, helaas. En hoewel de eigen verantwoordelijkheid een mooi uitgangsbeginsel is in deze liberaal gedomineerde samenleving zijn er omstandigheden denkbaar waarin dit niet altijd lukt. En waar een ieder de kans heeft om zichzelf op een gegeven moment tegen te komen op een tweesprong. Die gedachte maakt nederig.